ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Συμ­βου­λές γιά τό η­θος των αν­θρώ­πων καί τήν ε­νά­ρε­τη ζωή, σέ 170 κε­φά­λαια-17-

79. Ο  λογικός  ανθρωπος  πολεμειται  διά  μέσου  των  αισθήσεων  από  τά  ψυχικά  πάθη. Πέντε  ειναι  οι  αισθήσεις  του  σώματος : οραση, οσφρηση, ακοή, γεύση, αφή.  Υποκύπτοντας  μέσω  των  αισθήσεων  αυτων  στά  τέσσερα  πάθη  αιχμαλωτίζεται  η  αθλια  ψυχή. Κι  ειναι  αυτά  τά  τέσσερα  πάθη  της  ψυχης : κενοδοξία, χαρά, θυμός, δειλία.  Οταν  λοιπόν  ο  ανθρωπος  μέ  τή  φρόνηση  καί  τήν  επανειλημμένη  σκέψη  σάν  καλός  στρατηγός  γίνει  κύριος  των  παθων  καί  τά  νικήσει, δέν  πολεμειται  πλέον  από  αυτά, αλλά  εχει  ειρήνη  στήν  ψυχή  του  καί  στεφανώνεται  από  τό  Θεό  ως  νικητής.

80. Από  εκείνους  πού  διανυκτερεύουν  στά  πανδοχεια, μερικοί  βρίσκουν  κρεβάτια, αλλοι  δέν  εχουν  κρεβάτι, κοιμουνται  στό  πάτωμα  καί  εντούτοις  ροχαλίζουν  οπως  κι  εκεινοι  πού  κοιμουνται  σέ  κρεβάτι. Κι  οταν  περάσει  η  νύχτα, πρωί - πρωί  αφήνουν  τό  κρεβάτι  τους  καί  τό  πανδοχειο  καί  φεύγουν  ολοι  μαζί, εχοντας  μόνο  τά  πράγματα  τους. Κατά  τόν  ιδιο  τρόπο  καί  ολοι  οσοι  γεννιουνται  σ΄ αυτόν  τόν  κόσμο, καί  οι  φτωχοί  καί  οι  πλούσιοι  καί  επίσημοι, βγαίνουν  από  τή  ζωή  σάν  από  πανδοχειο, χωρίς  νά  παίρνουν  μαζί  τους  τίποτε  από  τίς  απολαύσεις  του  βίου  καί  από  τά  πλούτη  τους, παρά  μόνον  τά  εργα  τους, καλά  η  κακά, οσα  εκαναν  στή  ζωή  τους.

81. Αν  κατέχεις  καμιά  υψηλή  εξουσία, μή  φοβερίσεις  ευκολα  κανέναν  μέ  θάνατο, εχοντας  υπόψη  σου  οτι  καί  σύ  φυσικως  εισαι  υποκείμενος  στό  θάνατο  καί  οτι  η  ψυχή  βγάζει  από  πάνω  της  τό  σωμα  σάν  τελευταιο  ενδυμα. Αυτό  εχοντας  υπόψη  σου  νά  εξασκεισαι  πάντοτε  στήν  πραότητα  καί  νά  ευεργετεις, ευχαριστώντας  πάντοτε  τό  Θεό. Γιατί  εκεινος  πού  δέν  ευσπλαχνίζεται  τούς  αλλους  δέν  εχει  αρετή  πάνω  του.

82.Τό  θάνατο, είναι  αδύνατο  καί  δέν  υπάρχει  τρόπος  νά  τόν αποφύγομε. Αυτό  τό  γνωρίζουν  οι  πραγματικά  στοχαστικοί    ανθρωποι  καί  γυμνασμένοι  στίς  αρετές  καί  στίς  θεάρεστες  σκέψεις, καί  δέχονται  τό  θάνατο  χωρίς  στεναγμούς  καί  φόβο  καί  υπερβολική  λύπη, εχοντας  υπόψη  οτι  δέν  μπορουν  νά  τόν  αποφύγουν  καί  οτι  μ΄ αυτόν  γλυτώνουν  από  τά  κακά  καί  δυσάρεστα  του  βίου.

83. Εκείνους  πού  εχουν  λησμονήσει  ολότελα  τήν  ενάρετη  ζωή  πού  ειναι  αρεστή  στό  Θεό  καί  δέν  πιστεύουν  τίς  σωστές  καί  θεάρεστες  διδασκαλίες, δέν  πρέπει  νά  τούς  μισουμε  αλλά  μαλλον  νά  τούς  συμπονουμε, γιατί  ειναι  βλαμμένη  η  διακριτική  δύναμη  της  ψυχης  τους  καί  ειναι  τυφλή  η  καρδιά  καί  η  διάνοιά  τους. Αυτοί  χάνονται  γιατί  από  αγνοια  δέχτηκαν  τό  κακό  ως  καλό  καί  δέν  γνωρίζουν  τό  Θεό  οι  τρισάθλιοι  καί  μωροί.