ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΣΙΛΟΥΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΘΩΝΙΤΟΥ - PDF

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΣΙΛΟΥΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΘΩΝΙΤΟΥ - PDF: ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΣΙΛΟΥΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΘΩΝΙΤΟΥ ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΣΙΜΩΝΟΣ ΠΕΤΡΑΣ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 1991 ἑσπερινὸς ὄρθρος θ. λειτουργία «Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα πάντας ἐνοῖ, καὶ διὰ τοῦτο οἱ Ἅγιοι εἶναι πλησίον

ΧΡΙΣΤΕ ΜΟΥ ΜΗ ΜΕ ΑΦΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ ΣΟΥ ΝΑ ΦΥΓΩ ΜΑΚΡΙΑ!!!

Διηγούνται, πως κάποιος χριστιανός είχε στο σπίτι του και χρησιμοποιούσε, για την ατομική του χρήση, ένα ποτήρι με σπασμένο το πόδι του, που με κανένα τρόπο δεν μπορούσε να σταθεί και ήτανε υποχρεωμένος πάντοτε να το κρατάει στο χέρι του. Όταν τον ρωτούσαν γιατί το έκανε αυτό, ενώ υπήρχαν και άλλα ποτήρια, απαντούσε πως αυτό του χρειαζόταν να του θυμίζει πως μόνος του ήτανε αδύνατο να σταθεί στην πνευματική θέση που ο Θεός είχε ετοιμάσει γι' αυτόν και πως έπρεπε να έχει διαρκώς τη συναίσθηση πως, όπως αυτός κρατούσε το ποτήρι στα χέρια του, έτσι και ο Θεός τον κρατούσε διαρκώς στα χέρια Του, γιατί μονάχος του δεν μπορούσε να σταθεί. Πάντοτε ο Θεός χρησιμοποιεί αυτούς που φαίνονται πολύ μικροί στα μάτια τους. Αυτοί διαθέτουν περισσότερο χώρο για να εργασθεί ο Θεός. Οι "πτωχοί τω πνεύματι" του κόσμου τούτου, θα είναι εκατομμυριούχοι στην αιωνιότητα. Το μυστικό της πνευματικής δύναμης είναι να ομολογείς την αδυναμία σου. Αυτοί που με χαρά εμπιστεύονται τα πάντα στα χέρια του Θεού, βλέπουν το χέρι του Θεού σε όλα τα πράγματα της ζωής. Είναι μεγάλο δώρο, θεϊκό, να έχει ο άνθρωπος συναίσθηση με ταπείνωση του πόσο εξαρτημένος απόλυτα είναι από το Θεό και να μην κάνει βήμα, χωρίς τέλεια πίστη στο πρόσωπό Του, με το θέλημά Του πάντοτε πάνω απ' όλα και να λέει: Κύριέ μου, είμαι ένα κουτσό ποτήρι, όμως στα χέρια Σου τα δοξασμένα μπορώ κι εγώ να αναφωνήσω "τα πάντα δύναμαι δια του ενδυναμούντος με Χριστού". Μη με αφήσεις από κοντά Σου να φύγω μακριά!

Ο ΘΕΟΣ ΠΕΡΠΑΤΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΜΑΣ...

Ο Θεός μας επισκέφτηκε και συνεχίζει να το κάνει χωρίς εμείς να το αντιλαμβανόμαστε , χωρίς να το υποψιαζόμαστε.
Περπατά μέσα στη ζωή μας, χρησιμοποιώντας άπειρους διαφορετικούς τρόπους....
Χρησιμοποιεί τους βηματισμούς των ανθρώπων για να αφήνει τα δικά του χνάρια. Επιλέγει απόμερα χωριατόσπιτα και ανθρώπους απλούς, υπεράνω <πάσης υποψίας>, για να χτίσει τις νέες Βηθλεέμ Του...
Ανθρώπους της διπλανής μας πόρτας, ανθρώπους απλούς, τρυφερούς και πτωχούς, σαν παιδιά.....
Διανύοντας τη γη με βήμα παραδείσου...

 

ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΡΙΜΑΙΑΣ-ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ!!

Τον καθένα από μας τον βασανίζει το ερώτημα: τι θα γίνει με μας και τι μας περιμένει μετά το θάνατο; Μία σαφή απάντηση σ' αυτό το ερώτημα μόνοι μας δεν μπορούμε να την βρούμε. Αλλά η Αγία Γραφή και πρώτα απ' όλα ο λόγος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού μας αποκαλύπτουν αυτό το μυστικό. Μας το αποκαλύπτουν επίσης το απολυτίκιο και το κοντάκιο της μεγάλης αυτής γιορτής της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου και οι εκκλησιαστικοί ύμνοι που ψάλλονται σ' αυτή τη γιορτή.

Θέλω όλοι σας να καταλάβετε, γιατί ο θάνατος της Υπεραγίας Θεοτόκου και Παρθένου Μαρίας λέγεται Κοίμησή της. Ο μέγας απόστολος Ιωάννης ο Θεολόγος στο 20ο κεφάλαιο της Αποκαλύψεως μιλάει για τον πρώτο και το δεύτερο θάνατο. Ο πρώτος μόνο θάνατος, ο οποίος είναι αναπόφευκτος για όλους τους ανθρώπους, περιμένει και τους αγίους και τους δικαίους. Αλλά ο δεύτερος, ο φοβερός και αιώνιος θάνατος, περιμένει τους μεγάλους και αμετανόητους αμαρτωλούς, οι οποίοι αρνήθηκαν την αγάπη και την δικαιοσύνη του Θεού και είναι καταδικασμένοι να βρίσκονται αιωνίως σε κοινωνία με το διάβολο και τους αγγέλους του.

Στο Ευαγγέλιο του ίδιου μεγάλου αποστόλου και ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου διαβάζουμε τα λόγια του Χριστού, τα οποία είναι πολύ στενά συνδεδεμένα με όσα γράφει η Αποκάλυψη: «αμήν αμήν λέγω υμίν ότι ο τον λόγον μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν» (Ίωάν. 5, 24).

Το ακούτε, το καταλαβαίνετε; Νομίζω ότι ακόμα και θα πρέπει να σας κινήσει την περιέργεια το γεγονός ότι όλοι όσοι υπακούουν στο λόγο του Χριστού και πιστεύουν στον Ουράνιο Πατέρα του, ο οποίος τον έστειλε, αμέσως μετά το θάνατο τους θα περάσουν στην αιώνια ζωή. Δεν υπάρχει λόγος να δικαστούν αυτοί που έχουν ζωντανή πίστη στο Θεό και υπακούουν στις εντολές του.

Και στους μεγάλους δώδεκα αποστόλους είπε ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός: «αμήν λέγω υμίν ότι υμείς οι ακολουθήσαντές μοι, εν τη παλιγγενεσία, όταν καθίση ο Υιός του ανθρώπου επί θρόνου δόξης αυτού, καθίσεσθε και υμείς επί δώδεκα θρόνους κρίνοντες τας δώδεκα φυλάς του Ισραήλ» (Ματθ. 19, 28). Δικαστές και κατήγοροι θα είναι κατά την Φοβερά Κρίση του Θεού οι Απόστολοι του Χριστού και, βεβαίως, είναι τελείως αδύνατο να φανταστούμε να δικάζονται η Υπεραγία Θεοτόκος και Αειπάρθενος Μαρία, ο Βαπτιστής του Κυρίου Ιωάννης, οι μεγάλοι προφήτες του Θεού, ο Ηλίας και ο Ενώχ τους οποίους ζωντανούς τους πήρε ο Θεός στον Ουρανό, όλο το αμέτρητο πλήθος των μαρτύρων του Χριστού, οι δοξασμένοι από τον Θεό άγιοι αρχιερείς και θαυματουργοί με επί κεφαλής τον άγιο Νικόλαο, αρχιεπίσκοπο Μύρων της Λυκίας.
Είναι αδύνατον ακόμα και να περάσει από το μυαλό μας η σκέψη πως θα δικαστούν αυτοί, οι όποιοι άκουσαν από το στόμα του Χριστού: «Η βασιλεία του Θεού εντός υμών εστίν» (Λκ. 17, 21). Σ' αυτούς τους μεγάλους αγωνιστές του Χριστού, σαν σε πολύτιμους ναούς κατοικούσε το Άγιο Πνεύμα. Ακόμα και ζώντας στη γη, αυτοί βρισκόταν στην άμεση κοινωνία με τον Θεό, επειδή έτσι είπε ο Κύ¬ριος μας Ιησούς Χριστός: «Εάν τις αγαπήση με, τον λόγον μου τηρήσει, και ο πατήρ μου αγαπήσει αυ¬τόν, και προς αυτόν ελευσόμεθα και μονήν παρ' αυτώ ποιήσομεν» (Ίωάν. 14, 23).

Ή Υπεραγία Παρθένος Μαρία υπήρξε άχραντος ναός του Σωτήρος και σ' αυτήν κατοίκησε το Άγιο Πνεύμα και από την αγιότατη μήτρα της έλαβε το ανθρώπινο σώμα ο Υιός του Θεού, ο Οποίος κατέβηκε από τους Ουρανούς. Γι' αυτό ο σωματικός της θάνατος δεν ήταν θάνατος αλλά Κοίμηση, δηλαδή ένα άμεσο πέρασμα από τη Βασιλεία του Θεού εντός της στη Βασιλεία των Ουρανών και την αιώνια ζωή.

Μού ήρθε τώρα στο μυαλό και κάτι καινούριο. Σ' ένα από τα προηγούμενα κηρύγματα μου σάς έλεγα, ότι έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε, ότι και το σώμα της Υπεραγίας Θεοτόκου με τη δύναμη του Θεού έγινε άφθαρτο και ανελήφθη στους ουρανούς. Αυτό μάς λέει και το κοντάκιο της μεγάλης γιορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου: «Την εν πρεσβείαις ακοίμητον Θεοτόκον, και προστασίαις αμετάθετον ελπίδα, τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν ως γαρ ζωής Μητέρα, προς την ζωήν μετέστησεν, ο μήτραν οικήσας αειπάρθενον».

Προσέξτε: «τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν». Σκεπτόμενοι αυτό, ας θυμηθούμε και τι γράφει η Αγία Γραφή για το θάνατο του μεγαλυτέρου προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης, του Μωυσή στο 34ο κεφάλαιο του βιβλίου του Δευτερονομίου, ότι πέθανε σύμφωνα με το λόγο του Θεού στο όρος Νεβώ και τάφηκε στη γη Μωάβ. Ο τάφος του μεγάλου αυτού προφήτη έπρεπε να είναι για πάντα τόπος προσκυνήματος για όλο το λαό του Ισραήλ. Όμως στη Βίβλο διαβάζουμε, ότι: «ουκ οίδεν ουδείς την ταφήν αυτού έως της ημέρας ταύτης» (Δευτ. 34, 6). Όμως κατά τη Μεταμόρφωση του Κυρίου στο όρος Θαβώρ εμφανίστηκε ο Μωυσής στον Κύριο και Δεσπότη του τον Ιησού μαζί με τον προφήτη Ηλία, ο οποίος αρπάχτηκε ζωντανός στους ουρανούς.

Νομίζω ότι δεν θα είναι αμαρτία αν θα πούμε, ότι το σώμα του μεγάλου Μωυσή, όπως και το σώμα της Υπεραγίας Θεοτόκου, με τη δύναμη του Θεού, έμεινε άφθαρτο. Γι' αυτό και ο τάφος του είναι άγνωστος.

Να σκεφτόμαστε, αδελφοί και αδελφές μου, την μακάρια Κοίμηση της Υπεραγίας Παρθένου Μαρίας και να θυμόμαστε τα λόγια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού: «Αμήν αμήν λέγω υμίν ότι ο τον λόγον μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον, και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν» (Ίωάν. 5, 24). Να μάς αξιώσει ο Θεός να γευθούμε και εμείς οι αμαρτωλοί τη μεγάλη αυτή χαρά, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, φ η δόξα και το κράτος συν τω ανάρχω αυτού Πατρί και τω Παναγίω Αυτού Πνεύματι εις τους αιώνας. Αμήν.

ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΡΙΜΑΙΑΣ
ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΕΣ
ΤΟΜΟΣ Γ'
ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ" 

 http://www.impantokratoros.gr/logos_koimhsh_agiosloukas.el.aspx

ΠΕΡΙΕΡΓΟ ΠΡΑΓΜΑ Η ΨΥΧΗ..

Περίεργο πραγμα η ψυχή....
Ακατανόητο, βαθιά σκοτεινό και συνάμα φωτεινό και αιώνια αξεδιάλυτο...
Κάποιες φορες αναρωτιεμαι τι κρύβει;
Τι θελει; Τι ζητά για να χορτάσει;
Τι επιδιώκει;!
Συνεχεια ομως μου γλιστρά και ολο ξεφεύγει..
Περναμε τη ζωή μας προσπαθώντας να ανακαλύψουμε τον μυστικό και απέραντο κοσμο της!
Μάταια ομως, καθως ειναι άπιαστος ο διακόπτης που ρίχνει φως σε τούτο το κοσμο...σε τούτη την άβυσσο που λέγεται ψυχή!
Ακομα και οταν λιγο πλησιάζουμε και έρχονται εκείνες οι μοναδικές στιγμες, που καπως νιωθουμε πως ανακαλύπτουμε αυτο που μας ζητά, εκείνη επαναστατεί...αντιδρά...και ξεσηκώνεται ανταριασμενη ζητώντας ολοένα κατι αλλο, κατι ακομα, κατι παραπανω...κατι ακομα πιο άπιαστο και τρελο!
Κατι περα απο οσα φανταζόμαστε και ψηλαφούμε!
Υπαρχει αραγε μυστική στοά που οδηγει στα άδυτα της;!
Υπαρχει αραγε κλειδί για τα αναρίθμητα δωμάτια της;!
Τελικα η ψυχή ψηλαφείται μονάχα αγαπητικά, ερωτικά με τον Δημιουργό της..Μονάχα με τα ματια της καρδιάς ανοιχτά και τα ματια της λογικής σε ύπνωση...!
Γιατι η ψυχή μας ζητά το ανόθευτο, το καθαρό, το παθιασμένο και αποστρέφεται οτιδηποτε ειναι βολικό και "συμφέρον"!
Ο δρομος της, δε μας υπόσχεται μονο χαμόγελα, ασφάλεια και ειρηνη, αλλα μας προσφέρει τη γαλήνη και ευτυχία, μεσα απο πολεμο , δοκιμασία, απογοητεύσεις, πονο και θυσίες....
Μολις ομως τον διαβούμε , η ευτυχία που βιώνουμε και η πληρότητα που νιωθουμε ειναι η απόλυτη ολοκλήρωση μας ως άνθρωποι...!
Γιατι αυτο ειναι ο ανθρωπος!
Αυτο οφείλει να ειναι...!
Να διψάει να βρει το δρομο της ψυχης του, με ακλόνητη πίστη ,να αγωνίζεται, να πολεμάει, να μη λυγίζει αλλα αγέρωχος να παλεύει!
Να παλεύει για την πληρότητα της ψυχης του και την ένωση της με το Φως του Κυρίου μας!!
Με τα ματια της καρδιάς....
 

Τέλει

TI EINAI H ΚΑΘΑΡΗ ΨΥΧΗ...

Τι είναι η καθαρή ψυχή;
Είναι η ψυχή που είναι γεμάτη φως...
Είναι η ψυχή που είναι αγνή...
Είναι η ψυχή που δεν ζητάει τίποτα για εκείνη...
Είναι η ψυχή που είναι γεμάτη θάρρος......
Είναι η ψυχή που δεν σκέφτεται κακό...
Είναι η ψυχή που δεν λογαριάζει τα πάθη...
Είναι η ψυχή που έχει εκράτεια...
Είναι η ψυχή που δίνει χωρίς να παίρνει...
Είναι η ψυχή που έχει πατρίδα της τον παράδεισο...
Είναι η ψυχή που χύνει ποτάμι δακρύων μέσα της...
Είναι η ψυχή που μετανοεί πραγματικά...
Είναι η ψυχή που πιστεύει χωρίς αμφιβολία...
Είναι η ψυχή που υμνεί ακατάπαυστα τον Κύριο...
Είναι η ψυχή που έχει σύνεση...
Είναι η ψυχή που δεν έχει υπερηφάνεια...
Είναι η ψυχή που υπακούει στο θέλημα του Θεού...
Είναι η ψυχή που υπομένει τα πάντα για τον Θεό...
Είναι η ψυχή που αγαπά...
Η καθαρή ψυχή έχει μέσα της φως. Αυτό το φως είναι το δέντρο των αρετών που τον σπόρο του, τον φύτεψε ο Κύριος. Εμείς τον ποτίζουμε και ο Κύριος είναι ο ήλιος που το κάνει να αναπτυχθεί. Ας καθαρίσουμε την ψυχή μας για να φυτρώνουν νέα κλαδιά…
Καλό ευλογημένo βράδυ καλοί μου φίλοι....
Η Παναγία με τον Μονογενή Της να ευλογούν την κάθε σας στιγμή....!!
 

 

ΣΠΗΛΑΙΑ ΑΘΩΝΑ

 

 

---

• Ή σπηλιά τοϋ ‘Αγίου Αθανασίου τοϋ Άθωνίτου.

Στο νοτιώτερον μέρος της ερήμου της Βίγλας καί στην περιφέρειαν Μεγίστης Λαύρας, κοντά στην Ρουμανική Σκήτη τοϋ Τιμίου Προδρόμου, ευρίσκεται ή σπηλιά τοϋ ‘Αγίου ‘Αθανασίου.
Στην βιογραφία τοϋ Όσίου ‘Αθανασίου τοϋ έν «Αθω, τοϋ οποίου γιορτάζεται ή μνήμη στίς 5 ‘Ιουλίου, αναφέρεται ότι ό Όσιος πολλές φορές καί κυρίως άπό τήν Καθαράν Δευτέραν μέχρι τό Σάββατον τοϋ Λαζάρου ησύχαζε σ’ αυτό τό σπήλαιο. «Αλλη ιστορική πηγή, αναφέρει ότι ήσύχα-ζεν εκεί ό «Οσιος κατά τους θερινούς μήνες. ‘Εκεί νήστευε καί προσευχόταν, μάλιστα προσευχόταν πολύ καί γιά τό «ποίμνιόν του», γιά νά ενίσχυση ό Θεός τους Μοναχούς του νά νικήσουν τήν αμαρτία καί τους πονηρούς δαίμονας. Είναι αδύνατον νά περιγραφούν οι αγώνες καί τά παλαίσματά του εναντίον αυτών των αοράτων έχθρων τών Χριστιανών καί δή τών Μοναχών. Τάγματα ολόκληρα τόν πολεμούσαν καί τόν πείραζαν καί αυτός τους νικούσε καί τους έδίωκεν διά της έντονου προσευχής καί της άγιωτάτης νηστείας.
Κάθε χρόνο, τό Σάββατον τοϋ ‘Ακάθιστου Ύμνου, γίνεται στην σπη-
λιά αγρυπνία καί λειτουργία, άπό Πατέρες καί Μοναχούς της Μεγίστης Λαύρας, τής Ρουμανικής Σκήτης, της Βίγλας καί άλλων μερών.
Σημειωτέον ότι, έξω άπό τήν σπηλιάν αυτήν, είναι κτισμένα ερημικά κελλιά, εντός δέ αυτής υπάρχουν κτισμένα δύο παρεκκλήσια αφιερωμένα τό ένα στην Παναγία τού ‘»Ακάθιστου» καί τό άλλο στον «Οσιον Άθανάσιον.
Παλαιότερα, κατά καιρούς, άσκήτευσαν στην σπηλιάν αυτήν αρκετοί άγωνισταί τής όσιότητος, ονομαστοί πνευματικοί, προσμονάριοι*, έρημΐται, παραπεσόντες Μοναχοί καί άλλοι. Ό περιφημότερος των τελευταίων χρόνων πού αγωνίστηκε στην σπηλιάν αυτήν ήταν ό παπά-Χα-ρίτων ό Πνευματικός, ό όποιος ήλθεν άπό τό Σίναιον «Ορος τής ‘Αραβίας.**
Πάντες ο’ι οίκήτορες τής σπηλιάς ήσαν καθισματάρηδες*** καί άνηκαν στην δικαιοδοσίαν τής Μεγίστης Λαύρας τοϋ ‘Αγίου ‘Αθανασίου. Γι’ αυτό καί έδικαιοϋντο καί έπαιρνον τήν διατροφήν των έκ τής Μονής αυτής. Διά νά ε’ισέλθη κάποιος στην σπηλιά, κατέρχεται πλέον των εκατόν έκτισμένων βαθμίδων.
Ό «Οσιος ‘Αθανάσιος έζησε στον «Αθωνα τό δεύτερον ϊμισυ τοϋ δεκάτου αιώνος.

 

Ή σπηλιά τοϋ Όσιου Πέτρου τοϋ Άθωνίτου.

Ή τοποθεσία της σπηλιάς αυτής σήμερον αγνοείται. Υπήρχε ν ώς προσκύνημα μέχρι τά τέλη τοϋ περασμένου αιώνος. Κατόπιν, όμως, διά τόν λόγον ότι εισηρχοντο διά νά άσκητεύσουν στό σπήλαιον Μοναχοί πού δέν ήσαν δυνατοί πνευματικά, μέ αποτέλεσμα, στό τέλος νά παραφρονούν, ή κυρίαρχος Μονή Μεγίστης Λαύρας αναγκάστηκε νά φράξη τό σπήλαιον. Παλαιότερα, έμενεν έκεΐ ένας δυνατός ήσυχαστής, διότι υπήρχε στό σπήλαιον μικρός ναός καί κελλί, όπως αναφέρει στό βιβλίον του «‘Ιστορία τοϋ ‘Αγίου «Ορους» 1904 ό λόγιος Έσφιγμενίτης Μοναχός Γεράσιμος Σμυρνάκης.
Πλησίον τοϋ σπηλαίου υπάρχει ή Καλύβη τοϋ ‘Οσίου Πέτρου, είς τήν οποίαν μονάζουν δύο αδελφοί, Γέροντας καί υποτακτικός. Ζουν γνή-σιαν έρημιτικήν ζωήν μακράν των θορύβων καί των αμαρτιών τοϋ κό- σμου, έχοντες την γλυκυτατην κοινωνίαν τοϋ Θεοϋ καί διαβιοϋντες εις την γαλήνιαν έκείνην έρημίαν, προσδοκώντας τό τέλος της βιοτής των, διά νά μεταβούν άπό τά πρόσκαιρα προς τά αιώνια καί άπό τήν έρημίαν προς τήν αίωνίαν κοινωνίαν των ‘Αγγέλων.
Ό Γέροντας της Καλύβης μοϋ είχεν είπή – όταν τόν ρώτησα γιά τό σπήλαιον – ότι βρίσκεται στην περιοχήν, πιθανόν κάτω άπό τό ιερόν της εκκλησίας καί ότι, όταν υπηρχεν ώς προσκύνημα, προσήρχοντο διά νά μονάσουν Ρώσσοι ερημίτες καί εϊτε άπό τήν ύγρασίαν της σπηλιάς, εϊτε λόγω επιδράσεων των δαιμόνων – ό Θεός μόνον γνωρίζει – οι διαβιούν- τες άσκηταί απεθνησκον. Καί οι προσκυνηται προσερχόμενοι ευρισκον πτώματα. Διά τοϋτο ήναγκασθην ή Μεγίστη Λαύρα νά κτίση καί φράξη τό σπήλαιον. Ό «Οσιος έζησε στον «Αθωνα καί έκοιμήθη κατά τό 861. Κατ’ άλλους τό 681. ‘Ορθόν όμως πρέπει νά είναι τό πρώτον δηλαδή νά έκοιμήθη τό 861, τόν έννατο δηλαδή αιώνα.
Ή μνήμη τοϋ Όσίου Πέτρου εορτάζεται στίς 12 ‘Ιουνίου.

 

Το σπήλαιο του Αγίου Ακακίου στα Καυσοκαλύβια

.Σε  αυτήν τήν «κεκρυμμένην καί απόκεντρον γωνίαν» μετακινήθηκε ο Ἀκάκιος καί ανεζήτησε τήν κατοικίαν του εἰς ἕνα μικρόν Σπήλαιον, τό ὁποῖον μέχρι σήμερα φέρει τό ονομά του. Εἰς τό μέρος αὐτό ἀπεφάσισε νά στήση τήν Καλύβην του καί νά κλείση ἐκεῖ τόν κύκλον τῆς ἀσκητικῆς του ζωῆς, ταλαιπωρῶν καί κατατήκων τήν σάρκα, ἐν πείνῃ καί δίψῃ, ἐν κόποις καί μόχθοις, ἐν ψύχει καί γυμνότητι καί μυρίαις αλλαις κακοπαθείαις.
Τό Σπήλαιον, πού εἶχε μεταβληθῆ εις κέντρον πνευματικῆς ἀκτινοβολίας, δεσπόζει σέ ὅλη τή Σκήτη καί κατέχει θέσιν ἐξαιρετική, από τήν οποια ατενίζει κανείς τήν ἀγέρωχη καί ὑπερήφανη κορυφή τοῦ Ἄθωνος, ἀλλά καί τήν ἀστραφτερή καί ἀπέραντη θάλασσα τοῦ Αἰγαίου. Ἡ εἴσοδός του εἶναι στενή. Ἔχει μῆκος πέντε μέτρων καί τό ἐσωτερικόν του εἶναι πιό εὐρύχωρο, μέ διαστάσεις 2Χ3 μέτρα. Διατηρεῖται ἀκόμη ἐκεῖ τό κρεβάτι τοῦ Ἁγίου, τό ὁποῖον ἀποτελεῖται ἀπό κορμούς μικρῶν δένδρων καί σώζεται τό ἐργαστήρι του. Διακόσια καί πλέον χρόνια διατηρήθηκε ὡς κειμήλιον ἡ λευκή κάπα του (λιάρα). Τήν εἶχε φέρει ἀπό τό πατρικό του σπίτι καί αὐτή ἦταν τό μοναδικό στρῶμα καί σκέπασμα σέ ὅλη τή ζωή του.
Ἔξω από τόν ναΐσκον του Μονυδρίου τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου εἰς τά Καυσοκαλύβια σώζεται ἀκόμη ἡ λιθόκτιστη κέλλα (κελλίον), τήν ὁποίαν ἰδιοχείρως ὁ Ἅγιος ἔκτισε, πρός μικράν ἀνάπαυσιν τῶν πολυπληθῶν ἐπισκεπτῶν του, ἐνῶ ὁ ἴδιος ἐκάθητο πάντοτε εἰς τό σπήλαιον.
Σύμφωνα μέ τήν παράδοσιν εἰς τό Σπήλαιον αὐτό εἶχε κατοικήσει πολύ παλαιότερα ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Καυσοκαλύβης. Διά τόν λόγον αὐτόν ἡ Σκήτη πού συγκροτήθηκε ἔπειτα ἀπό ἀρκετά χρόνια στήν περιοχή αὐτή, ὠνομάσθηκε «Σκήτη τῶν Καυσοκαλυβίων» καί ἀργότερα «Καυσοκαλύβια». Σχετικά μέ τήν ὀνομασία τῆς Σκήτης, οἱ βιογράφοι τοῦ ὁσίου Μαξίμου δέν κάμνουν λόγον. Τό ἀναφέρει ὅμως ὁ ἱερομόναχος Ἰωνᾶς στή βιογραφία τοῦ Ἀκακίου, βασιζόμενος στήν παράδοσιν, πού τόσο ζωηρά διατηρήθηκε ἐπί ἑπτακόσια χρόνια περίπου.
Γιά ἕνα μικρό χρονικό διάστημα ὁ Ἀκάκιος ἀσκήτευσε μόνος του εἰς τό Σπήλαιον, μέ τήν ἐλπίδα πάντοτε εἰς τόν Θεόν καί μέ μοναδική συντροφιά ἕναν εὐχάριστον φτερωτόν «ἄγγελον παρήγορον», διά τόν ὁποῖον ὁ ἴδιος ἔλεγε ὅτι ἐφαίνετο τό πρωῒ ἕνα ὡραιότατον πουλάκι, ὡσάν τρυγώνι καί καθήμενον ἐπάνω εἰς τό δένδρον «τό ἄριον» ἐμπρός εἰς τό σπήλαιον, ἐκελάδει μίαν θαυμαστήν μελωδίαν, ὁπού ἀκούοντάς το, ἔφευγε κάθε λύπη ἀπό αὐτόν καί ἐγέμιζεν ἡ καρδία του ἀπό πνευματικήν χαράν καί εὐφροσύνην.
Ποτέ του δέν εἶδε ἕνα τόσο χαριτωμένο πτηνόν καί ποτέ δέν ἄκουσε τόσο μελωδικό κελάηδημα. Ἦταν ἀληθινή χαρά καί θεία ἐπίσκεψις διά τόν Ὅσιον. Ἔφυγε ὅμως τό πουλί ὁριστικά, ὅταν ἄρχισαν νά συγκεντρώνωνται γύρω ἀπό τό σπήλαιον καί ἄλλοι μοναχοί.
 

 
Ή σπηλιά του Όσίου Νείλου τοϋ Μυροβλύτου.

Στην πορείαν άπό Μεγίστην Λαύραν προς Καυσοκαλύβια, αριστερά τοϋ μονοπατιού μετά τήν τοποθεσιαν «Περδίκι», υπάρχει τό Κελλίον τού Όσίου Νείλου. Λίγο πάρα-κάτω υπάρχει ή περίφημη σπηλιά τοϋ Όσίου, όπου ασκήτευσε καί έτελειώθη εκεί. Λέγεται καί «Σπήλαιον της ‘Αγίας Πέτρας της Παναγίας». Υπάρχει σπειροειδής κλΐμαξ εξ 118 βαθ-μίδων διά της οποίας κατέρχονται οΐ προσκυνηται. Δεξιά της σπηλιάς υπάρχει καί μικρή εκκλησία έπ’ ονόματι τοϋ Όσιου καί πίσω άπ’ αυτήν υπάρχει ό τάφος τοϋ ‘Αγίου. ‘Από τόν τάφον ξεκινά μικρός ξερορύακας, ό όποιος φθάνει μέχρι τήν θάλασσαν. Ή εκκλησία κτίστηκεν τό 1812 άπό θεραπευθέντες Καυσοκαλυβίτες Μοναχούς. Στην σπηλιά τοϋ ‘Οσίου στό άνώτερον μέρος, υπάρχουν ϊχνη καί σκελετοί κελλίων άπό ξύλο καί γύψο, στά όποια έμενον παλαιότερα, γύρω στά τέλη τοϋ περασμένου αιώνα, Ρώσσοι Μοναχοί, κατά τήν έποχήν δηλαδή της αθρόας συρροής των Ρώσσων Μοναχών στόν’Άθωνα.
Λέγεται ότι κατά τόν ιζ’ αίώνα* έρρεεν μύρον άπό τόν τάφον τοϋ ‘Αγίου, καί έφθανε μέχρι τήν θάλασσαν, όπου ήρχοντο καράβια καί έπαιρ-νον άπό αυτό καί έγίνοντο καί πολλά θαύματα.
‘Υπάρχει καί ή έξης παράδοσις: «Οτι δηλαδή, κατά τόν καιρό πού έρρεεν τό μύρον άπό τόν τάφο τοϋ ‘Αγίου Νείλου καί έφθανε μέχρι τήν θάλασσα, ήρχοντο οι Χριστιανοί καί έπαιρνον άπό αυτό προς εύλογίαν καί άγιασμόν, ώς επίσης καί γιά θεραπείες διαφόρων ασθενειών. ΈκεΙ πού έπαιρναν τό άγιον μύρον, εκ συνεργείας τοϋ δαίμονος έγίνοντο φι-λονικεΐαι, καί τραυματισμοί. Αυτό συνέβαινε κατά τόν καιρόν τοϋ ‘Οσίου Άκακίου τοϋ Καυσοκαλυβίτου, όπου μαθών ό «Αγιοςτά λυπηρά συμβάντα, προσευχήθηκε στον «Οσιο Νείλο γιά νά σταματήση ή ροή τοϋ μύρου καί επομένως νά σταματήσουν οί φιλονικεΐες καί τά έπισόδεια. Οϋτω καί έγινε. Άπό τότε σταμάτησεν τό μύρον καί σταμάτησαν καί τά δυσάρεστα γεγονότα.
Ό «Οσιος Νείλος άσκήτευσεν στό σπήλαιον αυτό άπό τό 1601 έως τό 1651. Ή μνήμη του εορτάζεται στίς 12 Νοεμβρίου καί πιό αξιοπρεπώς στίς 7 Μαΐου πού έγινεν ή άνακομιδή τών σεπτών του λειψάνων.

 

  Ή σπηλιά των Όσιων Διονυσίου τοϋ Ρήτορος καί Μητροφάνους τοϋ Πνευματικού
Κάτω άπό τό Ήσυχαστήριον της Συνοδείας τοϋ μακαριστού Γέροντος Γερασίμου τοϋ Υμνογράφου της Μεγάλης τοϋ Χριστού ‘Εκκλησίας, στην Μικράν Άγίαν «Ανναν, υπάρχει τό σπήλαιον όπου ήσκήτευσαν καί έτελειώθησαν οί «Οσιοι Διονύσιος ό Ρήτωρ καί Μητροφάνης ό Πνευματικός, προασκηθέντες καί γενόμενοι Μοναχοί εις τήν Μονήν τοϋ Τιμίου Προδρόμου, τήν έπονομαζόμενην τοϋ Στουδίου*. Μετά ήλθαν είς τό «Αγιον «Ορος κατά τόν δέκατον έκτον αιώνα καί περιελθόντες τό αυτό «Ορος τοϋ «Αθωνος κατέληξαν είς τήν έρημον της σημερινής Μικρός ‘Αγίας «Αννης. Καί εύρόντες τό σπήλαιον αυτό, ήγωνίζοντο εκεί κατά της σαρκός καί κατά τοϋ αοράτου έχθροϋ.
Ό μέν «Αγιος Διονύσιος, άφησεν μερικά συγγράμματα ασκητικά, πώς δηλαδή πρέπει νά διάγουν οί Μοναχοί καί άλλα ψυχωφελή διδάγματα γιά τόν Μοναχισμόν καί τόν Άσκητισμόν, τά όποια ευρίσκονται στό χει-ρόγραφον βιβλίον τό καλούμενον «Κουβαράς», τό όποιον ευρίσκεται εις τήν Σκήτη ν της ‘Αγίας «Αννης.
Ό δέ «Αγιος Μητροφάνης, έβγαινεν ενίοτε άπό τό «Ορος τοϋ «Αθωνος καί εξομολογούσε καί νουθετούσε τους Χριστιανούς της Χαλκιδικής. «Αφησεν κι’ αυτός μίαν γραπτήν διήγησιν γιά κάποιαν όπτασίαν πού είδε ένας θλιμμένος Χριστιανός στην Χαλκιδική.
Έκοιμήθησαν δέ καί οί δύο στό μέρος αυτό, άλλα οί τάφοι των αγνοούνται. ‘Εορτάζονται στίς 9 ‘Ιουλίου.
Διά τών προσπαθειών τοϋ μακαριστού Γέροντος Γερασίμου τοϋ Υμνογράφου τής Μεγάλης τοϋ Χριστού ‘Εκκλησίας έκτίσθη τά τελευταία χρόνια, περικαλλές ναΰδριον εντός τής σπηλιάς προς τιμήν τών Όσίων.

  Ή σπηλιά των «Ανω Κατουνακίων. (Ή σπηλιά τοϋ Γέροντος Έφραίμ τοϋ Κουτάλα).

Ή σπηλιά αυτή κατά πάσαν πιθανότητα ήτο καταφύγιον ασκητών κατά τους περασμένους αιώνες. Τελευταία έμενε σ’ αυτήν κάποιος φτωχός ερημίτης, ό Γέρων Έφραίμ ό Κουτάλας, κατ’ άλλους ό «Ταλαίπωρος» ή καί «Τάλας».
Ό Γέρων Έφραίμ ήταν πολύ άκτήμων καί πενιχρότατος ασκητής. «Εμενε σ’ αυτήν τήν σπηλιά, ή οποία ευρίσκεται στά «Ανω Κατουνάκια καί τό εργόχειρο του στά κάπως νεώτερα χρόνια του ήτο κουτάλας, δηλαδή έφτιαχνε ξύλινα κουτάλια τά λεγόμενα παλαιότερα κοχλιάρια. Ή σπηλιά πού έμενε φαίνεται μέχρι σήμερα αριστερά τοϋ μονοπατιού πού οδηγεί άπό Κατουνάκια προς Κερασιάν. Φαίνεται άπό μακρυά, ότι ήταν ή σπηλιά αυτή κάποτε κατοικήσιμη, διότι ή μιά της πλευρά είναι κτισμένη μέ πέτρες. Ό μακαριστός Γέροντας Έφραίμ έκανε οίκητήριόν του τήν σπηλιά τήν ίδια καί έμενε μέσα σ’ αυτήν. «Ομως ένεκα τοϋ κρύου τοϋ χειμώνος καί της υγρασίας της σπηλιάς, ήναγκάσθη στά τελευταία του νά εγκατάλειψη τήν σπηλιά, κρίνας αυτήν ανθυγιεινήν καί νά κτίση πιό πάνω ένα ταπεινό καλυβάκι μέ πέτρες.
Στά τελευταία του χρόνια δέν έκανε εργόχειρο άλλα γυρνούσε καί τόν βοηθούσαν οι γύρω Πατέρες κι* ‘Ερημίτες οί κάπως πιό «εύποροι». Μάζευε καί κάποτε σαλιγκάρια καί τά έπαιρνε στους Δανιηλαίους, στον γέρο Γερόντιο καί τόν πλήρωνε καί κάλυπτε έτσι τίς ανάγκες του, πολύ πενιχρά καί φτωχικά.

 Πρόχειρη τεχνητή σπηλιά κοντά στην Μονή των Ιβήρων
Ό Γέρων Μοναχός Μελέτιος Συκεώτης μοϋ διηγήθηκεν, ότι όταν ήτο νεώτερος Μοναχός συνάντησε σέ τοποθεσίαν κοντά στό Κελλίον «»Αγιος Χαράλαμπος» της Μονής Ιβήρων, πού βρίσκεται πάνω άπό τήν Μονή προς τίς Καρυές, άσκητήριον μέσα στό χώμα σκαμμένο, σάν σπηλιά. ‘Υπήρχαν εκεί, όπως μοϋ εΐπεν, άχυρα πού τά χρησιμοποιουσεν ό άγνωστος ασκητής σάν στρωμνήν του καί κάποιο κονσερβοκούτι τό όποιον χρησιμοποιούσε γιά νά πίνη νερό.
Τελικά ό άγνωστος ασκητής, μόλις κατάλαβεν ότι άνεκαλύφθη τό καταφύγιόν του, τό εγκατέλειψε καί έφυγεν, άγνωστον, όμως, πού έτε-λείωσεν τόν βίον του.

Αλλες δυσπρόσιτες καί άγνωστες σπηλιές τοϋ Όρους
Στην περιοχήν της Μικράς ‘Αγίας «Αννης υπάρχει σπήλαιον τό όποιον λεγόταν, τό σπήλαιον τοϋ Παύλου, παλαιού Ρώσσου Έρημίτου. Τό σπήλαιον αυτό τό βρήκε μετά άκατοίκητον, ό Γέρων Ιωσήφ ό Ήσυ-χαστής, εις τό όποιον έκτισε μαζί μέ τήν Συνοδείαν του μικρόν εκκλησάκι πού τό άφιέρωσεν στον Τίμιον Πρόδρομον. «Εκτισεν επίσης καί μικρά κελλιά.
*
‘Εκτός άπό τίς δύο φραγμένες, κτισμένες καί αγνοημένες σπηλιές, τοϋ ‘Οσίου Πέτρου δηλονότι καί τών ‘Αφορισμένων, υπάρχει καί τρίτη κτισμένη καί αγνοημένη σπηλιά πλησίον της αυτής τοϋ ‘Οσίου Νείλου τοϋ Μυροβλύτου. Κάποτε παρουσιάσθηκαν στον ύπνο κάποιου Ρουμάνου Γέροντος ονόματι Γερασίμου, πού έμενε κάπου μεταξύ Καυσοκα-λυβίων καί Βίγλας τρεις Γέροντες καί τοϋ είπαν ότι ευρίσκονται τά λείψανα τους έκεΐ καί αισθανότανε άρρητον εύωδίαν. Στην συνέχεια περ-νώντας άπό τήν περιοχήν αυτήν πού βρίσκεται πλησίον της σπηλιάς τοϋ Όσιου Νείλου, ήρθεν στην όσφρησίν του ανέκφραστος εύωδία. ‘Εντόπισε τελικά σε κάποιο τείχος πού ήταν εκεί, όταν έσκαψε καί έφυγε τίς πέτρες – ότι ύπήρχεν σπηλιά. Ή εύωδία έξήρχετο έντονη. Τήν προσπάθεια του όμως αυτήν, τήν ανέκοψε κάποια μυστηριώδης φωνή πού τοϋ είπε: «Εϊμαστε τρεις ερημίτες καί ταφήκαμε έδώ. Δεν θέλουμε νά μας ενόχληση κανένας».
Τελικά ό Γέροντας μέ θλΐψιν έκλεισε ξανά τήν σπηλιά καί δέν ήξερε κανείς τόν τόπον εκείνον, έκτος άπό τόν ύποτακτικόν του Μοναχόν Ίλαρίωνα.Ό Γέροντας Γεράσιμος κοιμήθηκε κατάτό έτος 1820.
*
Εις τά όρια της Μονής Σταυρονικήτα υπάρχει σπήλαιον μέ άγιασμα τοϋ Τιμίου Προδρόμου καί πάνω άπό τό άγιασμα υπάρχει εικόνα τοϋ Τιμίου Προδρόμου.
*
Στην παραλιακήν περιοχήν της Σκήτης της ‘Αγίας «Αννης, υπάρχει «ξεροκάλυβον»* κάτωθεν τοϋ οποίου υπάρχει μικρόν σπήλαιον τό όποιον χρησιμοποιείται σάν ξυλαποθήκη ύπό τοϋ οίκήτορος της ξηρο-καλύβης αυτής. «Οπως φαίνεται, παλαιότερα πρίν κτισθή ή Καλύβα αυτή, τό μικρόν αυτό σπήλαιον, ήταν ή «τρώγλη» καί ή «φωλιά» άγνωστου ακτήμονος’ Ασκητού.
*
Εις τό μέσον περίπου τοϋ μονοπατιού πού οδηγεί άπό τήν Σκήτην της ‘Αγίας «Αννης στην έρημο της Μικράς ‘Αγίας «Αννης, υπάρχει σπήλαιον παραπλεύρως τοϋ μονοπατιού εις τό όποιον υπάρχει τοποθετημένη εικόνα της Θεομήτορος.
Λέγεται ότι κάποιος μάγος πού πήγε καί εξομολογήθηκε στον μακα-ριστόν εκείνον άγιον Γέροντα παπα-Σάββαν, στην Μικράν’Αγίαν’Άνναν μετά τήν μετάνοιάν του, απεφάσισε νά κάψη τό βιβλίον τής μαγικής τέχνης πού έφερε μαζί του. Καί όταν βρήκεν τήν σπηλιάν αυτήν έκαψε τήν «Σολομωνικήν» του έκεΐ μέσα στην σπηλιά. Τότε οι δαίμονες, άγριέψα-ντες τόν πετροβολούσαν μέχρι πού πήγε καί ασφαλίστηκε κοντά στον μακαριστόν παπα-Σάββαν. Μετά πού έφυγεν ό πρώην μάγος, οι δαίμονες έσυνέχισαν νά πετροβολούν τους διαβάτες.
Τότε οι Πατέρες πού οικούσαν τήν γύρω περιοχήν μέ προτροπήν τοϋ παπα-Σάββα απεφάσισαν νά τοποθετήσουν τήν εικόνα τής Παναγίας στην σπηλιάν. Άπό τότε έπαψαν οί δαιμονικές ενοχλήσεις στους περαστικούς Μοναχούς καί κοσμικούς.
* τό ξεροκαλύβι = μοναστικόν κελλί στό όποιον δέν υπάρχει εκκλησία.

Ή σπηλιά τοϋ Όσίου Ιωάννου τοϋ Κουκουζέλου.
Νοτίως της Μεγίστης Λαύρας καί πλησίον τοϋ Καθίσματος τών ‘Αγίων ‘Αναργύρων Κοσμά καί Δαμιανού, υπάρχει ή σπηλιά τοϋ Όσίου ‘Ιωάννου τοϋ Κουκουζέλου. Σ’ αυτήν τήν σπηλιάν άσκήτευσεν ό «Οσιος, προφανώς πρίν νά κτίση τό Κάθισμα τών ‘Αγίων ‘Αρχαγγέλων. Ό τάφος τοϋ Όσίου αυτού ευρίσκεται πλησίον τοϋ ανωτέρω Καθίσματος τών ‘Αρχαγγέλων. Ή σπηλιά σχεδόν είναι υπόγεια καί όχι καί πολύ ευρύχωρη. Ή μνήμη τοϋ Όσίου εορτάζεται τήν 1 ην ‘Οκτωβρίου. «Εζησεν έπί της βασιλείας τών Κομνηνών (ένδέκατον – δωδέκατον αιώνα).

 

Ή σπηλιά του Αγίου Νήφωνος του Διονυσιάτου.

Στα δυτικά της Σκήτης των Καυσοκαλυβίων, ευρίσκεται ή σπηλιά τοϋ Όσίου Νήφωνος. ΈκεΙ διέτριψεν πολύν καιρόν ό «Οσιος με τόν ύποτα-κτικόν του. Έμόνασεν επίσης καί σέ άλλα μέρη, όπως καί σέ Καθίσματα της Λαύρας. Ή μνήμη του εορτάζεται στις 14 Ιουνίου.
Στην σπηλιάν αυτήν έμόνασαν καί άλλοι Μοναχοί στά μετέπειτα χρόνια, άγωνισθέντες εναντίον των άσαρκων καί φθονερών δαιμόνων. Εις έξ αυτών ήταν καί ό μακαριστός Γέρων Νεόφυτος, ό όποιος ήταν Γέροντας καί ανάδοχος στό Μοναχικόν Σχήμα τοϋ νηστευτοϋ εκείνου Μοναχού Χατζηγεώργη.
‘Αλλά καί τελευταία άσκήτευσεν έπί ολίγον καιρόν εις τήν σπηλιάν αυτήν καί κάποιος Μοναχός ονόματι Γεράσιμος εκ της Σκήτης τών Καυσοκαλυβίων.
Ό «Οσιος Νήφων έζησεν καί έτελειώθη κατά τόν δέκατον τέταρτον αιώνα (1330).

Ή σπηλιά τοϋ Όσίου Κοσμά τοϋ Ζωγραφίτου.

ΕΊς κάποιο βραχώδες μέρος αρκετά έξω άπό τήν Μονήν Ζωγράφου, δεξιά τοϋ μονοπατιού πού οδηγεί προς τήν Μονήν Χιλιανδαρίου, ευρίσκεται ή σπηλιά τοϋ Όσίου Κοσμά τοϋ Ζωγραφίτου. Μετά άπό θείαν άποκάλυψιν ό «Οσιος ήσύχασεν κατά μόνας στό σπήλαιον αυτό μέχρι τήν κοίμησίν του. Έκεΐ φαίνονται καί μερικά παλιά ασκητικά οικήματα πλησίον της σπηλιάς, σημεΐον ότι κατά καιρούς άσκήτευαν έκεΐ Ζω-γραφΐται Πατέρες. Τό άσκητήριον αυτό, πρέπει νά θεωρείται καί Κάθισμα της Μονής τοϋ Ζωγράφου.
Ό «Οσιος Κοσμάς έκοιμήθη εν Κυρίωτό έτος 1323. Ή μνήμη του εορτάζεται στίς 22 Σεπτεμβρίου.

Οί σπηλιές τοϋ Όσίου Γαβριήλ τοϋ Ίβηρος.

Λέγεται ότι ό «Οσιος Γαβριήλ είχε δύο σπηλιές» μίαν καλοκαιρινή καί μίαν χειμερινή. «Η χειμερινή ευρίσκεται χαμηλά στά νοτιοδυτικά της Μονής Ιβήρων, προς τήν Μονήν Καρακαλλου. Σ’ αυτήν ήσυχαζεν ό «Οσιος κατά τους χειμερινούς μήνες πού έκανε κρύο καί έρριχνε ενίοτε ό καιρός καί χιόνια, διότι ήταν χαμηλά προς τήν θάλασσα καί δέν ήταν τσουχτερό τό κρύο, όπως ψηλά. Ή άλλη σπηλιά τοϋ Όσίου ή καλοκαιρινή, ή οποία καί φαίνεται άπό τήν περιοχήν της Μονής ‘Ιβήρων, ευρίσκεται πάνω ψηλά στην οροσειρά σέ κάποιον κρημνόν άπό κάτω καί ή περιοχή είναι κατάφυτη γύρω άπό καστανιές. Ή σπηλιά αυτή ευρίσκεται δυτικά της Μονής ‘Ιβήρων, καί δεσπόζει της Ίβηρίτικης Σκήτης τοϋ Τιμίου Προδρόμου. Στην σπηλιάν αυτήν υπάρχει ναΰδριον τό όποιον άνε-καινίσθη τελευταίως ύπό τοϋ ευλαβούς Μοναχού Μαξίμου Ίβηρίτου.
Ή μνήμη τοϋ Όσίου Γαβριήλ εορτάζεται στίς 13 Μαΐου.
Ό «Οσιος έξήγαγεν έκ της θαλάσσης τήν θαυματουργόν Εικόνα της Παναγίας Πορταϊτίσσης τό σωτήριον έτος 1004. Έκοιμήθη έν Κυρίω στίς αρχές τοϋ ια’ αιώνος.

 Ή σπηλιά τοϋ Όσίου Παύλου τοϋ Ξηροποταμινοϋ.
Ή σπηλιά αυτή ευρίσκεται λίγο πιό πάνω άπό τήν όμώνυμον Μονήν τοϋ ‘Αγίου Παύλου. Έκεΐ έμόναζεν ό «Αγιος πρίν συναχθούν οί Μοναχοί, οί όποιοι ύπετάχθησαν εις αυτόν καί τόν εΐχον Πνευματικόν Πατέρα καί Σύμθουλον άριστον, όπου μετά κτίσθηκεν ή μέχρι σήμερον υπάρχουσα Μονή τοϋ ‘Αγίου Παύλου.
Εις ένα σημεΐον εντός της σπηλιάς υπάρχει λίγο νερό πού βγαίνει άπό τόν βράχο χαμηλά καί μάλλον άπ’ αυτό θά έπινε καί ό «Αγιος. Ή μνήμη του εορτάζεται στίς 28 ‘Ιουλίου.
«Εζησε περί τόν έννατον αιώνα, κατά τήν βασιλείαν τοϋ Αύτοκράτο-ροςτοϋ Βυζαντίου Ραγκαβέ.

 Ή σπηλιά τοϋ ‘Αγίου Όσιομάρτυρος Νικόδημου.
Ευρίσκεται κι’ αυτή εις τήν Σκήτην τής ‘Αγίας «Αννης. Σ’ αυτήν λέγεται ότι ήσκήτευσεν ό νέος αυτός Όσιομάρτυς Νικόδημος. Έκάρη Μοναχός είς τήν Καλύβην τής ‘Αναλήψεως καί στην τριετή άσκητικήν του ζωήν πού πέρασε πρίν άπό τό μαρτύριον είς τό «Αγιον «Ορος, τήν πέρασε μέ αύστηράν νηστείαν καί γνησίαν μετάνοιαν κλαίων καθημερινώς, διά τό τής αρνήσεως παράπτωμα. Κατέφευγε σχεδόν καθημερινά στην σπηλιάν αυτήν καί έκεΐ έγκλειστος νηστεύων καί προσευχόμενος μέ δάκρυα έτοιμάζετο διά τό μαρτύριον. (Σημειωτέον ότι πρίν μετανοήσει καί πάει είς τό «Αγιον Όρος, εΐχεν αρνηθεί τόν Χριστόν καί είχε δεχθεί τήν μωαμεθανικήν περιτομήν). Μάλλον στην σπηλιάν αυτήν πρέπει νά ήταν, πού είδε τόν Κύριον Ίησοΰν Χριστόν σέ όπτασίαν, ό οποίος τόν ένεδυνάμωσε καί τοΰ απεκάλυψε τά μαρτύρια, πού επρόκειτο νά πάθη άπό τους Άγαρηνούς ώς καί τόν τόπο τής καταδίκης του.
Τελικά έμαρτύρησεν είς Έλβασάν τής ‘Αλβανίας τό έτος 1722. Ή μνήμη του εορτάζεται στίς 11 ‘Ιουλίου.

Ή σπηλιά (άσκητήριον) τοΰ Όσίου Διονυσίου.

Εις τό Κελλίον της ‘»Αγίας Τριάδος» της ‘Ιεράς Μονής Φιλόθεου υπάρχει τεχνητον σπήλαιον, πολύ περίεργον εις τήν κατασκευήν, εις τό οποίον άσκήτευσεν ώς λέγεται, ό έκ Πλατινών Φαναριού Τρικκάλων καταγόμενος, Όσιος Διονύσιος κατά τό 1515 έτος. Ό Όσιος ούτος κατόπιν ήσκήτευσεν εις τόν Όλυμπον της Θεσσαλίας. Τό σπήλαιον αυτό, ευρίσκεται έξω άπό τό προρρηθεν Κελλίον καί πέριξ αύτοϋ υπάρχουν καστανιές. Ή μνήμη τού Όσίου Διονυσίου εορτάζεται στίς 24 Ιανουαρίου. «Εζησε δε περί τά τέλη τοΰ ιε’ καί στίς αρχές τοΰ ιστ’ αιώνος.

Ή σπηλιά τοϋ Όσίου Διονυσίου τοϋ κτίτορος τής ομωνύμου Μονής.

Εις άρκετήν άπόστασιν πάνω άπό τήν Μονήν Διονυσίου, τοϋ κτίτορος τής αυτής Μονής, υπάρχει σπηλιά πού όπως λέγεται άσκήτευσεν σ’ αυτήν ό Όσιος Διονύσιος πρίν κτίσει τήν Μονήν τοΰ Τιμίου Προδρόμου τήν φέρουσαν τό ονομά του. ‘Εκεί πλησίον έζησε καί ό συνασκητής του Όσιος Δομέτιος. Ή μνήμη των εορτάζεται στίς 25 ‘Ιουνίου.

 

Ή σπηλιά τοϋ ‘Αγίου Όσιομάρτυρος Δαβίδ.
Ευρίσκεται καί αυτή εις τήν Σκήτην της Θεοπρομήτορος «Αννης. Έν αύτη έζησεν ολίγον καιρόν ό Όσιομάρτυς έτοιμαζόμενος διά τό μαρτύ-ριον. Διότι πρώτα αρνήθηκε τόν Χριστόν καί έγινε Τούρκος. Μετά όμως μετενόησε καί γι’ αυτό πήγε στό «Αγιον «Ορος γιά νά έξιλεωθή. Τελικά έμαρτύρησεν δι’ αγχόνης εις Θεσσαλονικην κατά τό έτος 1813. Ό Όσιομάρτυς Δαυίδ εορτάζεται στίς 26 ‘Ιουνίου.

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ-ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΚΡΗΤΗΣ[Β']

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ ΤΟΥ Τ. ΣΤΑΥΡΟΥ (Ἁγ. Ἀνδρέου Κρήτης)-2

Ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ Ἱεροσολυμίτου
(Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης),
Λόγος Α´ εἰς τὴν Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ ΣταυροῦΒ´
[PG 97, 1017-36]

Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Τίμιος καὶ Ζωοποιὸς Σταυρός»,
ἤτοι 4 ὁμιλίαι Ἁγίων Πατέρων εἰς τὸν Τίμιον Σταυρόν,
ἔκδ. Ι. Μονῆς Σταυρονικήτα,
Ἅγιον Ὄρος 1996, σελ. 19-45

Μέρος Α´: ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ ΤΟΥ Τ. ΣΤΑΥΡΟΥ (Ἁγ. Ἀνδρέου Κρήτης)

.                   Ἀλλ᾽ ὦ Τίμιε Σταυρέ, τὸ πολυδοξασμένο καύχημα τοῦ Κυρίου καὶ ἡμῶν! Ὦ Ξύλον ἔνδοξον, ἐπάνω εἰς τὸ ὁποῖον ὁ Χριστὸς ἐτεντώθη! Φυτὸν ποὺ ἐξασφαλίζει τὴν ἀθανασίαν, ἐκ τοῦ ὁποίου ὁ Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς βότρυς, ἀνέβλυσε γιὰ μᾶς ποτὸν ποὺ δίδει ἀληθινὴ ζωή. Ὦ Σταυρέ, διὰ τοῦ ὁποίου ἐσχίσθη τὸ χειρόγραφον τῆς ἁμαρτίας, καὶ ἔτσι ἔγινε αἰτία νὰ γραφῇ τὸ συμβόλαιον τῆς ἐλευθερίας. Ὦ Σταυρέ, θησαυρὲ ἀπείρων ἀγαθῶν! Πρόξενε τοῦ Παραδείσου, κάτοχε τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, σὺ ποὺ ἐλευθερώνεις ἀπὸ τὰ ἁμαρτήματα καὶ δίδεις τὰ κατορθώματα. Σὲ ὁ Χριστὸς μὲ τὴν Σταύρωσίν Του ἀνέδειξε Ξύλον ἀθανασίας. Σὲ ὁ Χριστός, μὲ τὸ νὰ προσηλωθῇ ἐπάνω σου, ἐτοποθέτησε σὰν ἄλλη σκάλα ποὺ ὁδηγεῖς πρὸς τοὺς οὐρανούς. Σὲ ὁ Χριστός, μὲ τὸ νὰ κρεμασθῇ ἐπάνω σου, ἀνέδειξε πρόξενον εὐλογίας. Σὲ ὁ Χριστός, μὲ τὸ τάνυσμά Του, κατέστησε ἱκανὸν νὰ ἐλευθερώνῃς ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῆς ἁμαρτίας, αὐτοὺς ποὺ εἶναι δέσμιοι εἰς αὐτήν.
.                   Μὲ τὸ νὰ ὑψωθῇ ὁ Χριστὸς μὲ τὴν θέλησίν Του ἐπάνω στὸ ἰκρίωμά σου, ὕψωσε μαζί Του τὸν κόσμον. Μὲ τὸ νὰ ὑψωθῆ σὲ σένα ὁ Χριστὸς γιὰ χάρι δική μας, ἀχρήστευσε τὸν ὑψωθέντα χάλκινον ὄφιν. Δὲν ὑπάρχει πλέον εἰς τὸν δρόμον φίδι ποὺ νὰ δαγκώνῃ καὶ νὰ κεντᾷ τὴν πτέρναν. Δὲν ὑπάρχει πλέον ὁ «χαλκοῦς ὄφις», ὁ ὁποῖος, ὅταν ἐβλέπετο ἐθεράπευσε τὰ δαγκάματα τῶν φιδιῶν. Δὲν ὑπάρχει πλέον τό: «Ἐπικατάρατος πᾶς ὁ κρεμάμενος ἐπὶ ξύλου». Πῶς, καὶ μὲ ποῖον τρόπον; Μὲ τὸ νὰ μεταβάλῃ τὴν κατάραν εἰς εὐλογίαν ὁ εὐλογημένος Ἰησοῦς, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Δὲν εἶναι πλέον κατηραμένος ὁ σταυρός, ἐπειδὴ ἡ κατάρα ἐκαρφώθη ἐπάνω εἰς τὸν Σταυρόν· αὐτὴν τὴν κατάραν ὁ Χριστὸς τὴν ἀπεμάκρυνε, ἀντ᾽ αὐτῆς δέ εἰσήγαγε τὴν εὐλογίαν.
.                   Τοῦτος ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου, μᾶς ἔφερε ὅλα τὰ καλά. Τοῦτος ὁ Σταυρὸς τοῦ Δεσπότου, ἔχει πολλὰ ὀνόματα. Ὁ Σταυρὸς ὀνομάζεται: ῥάβδος εὐθύτητος, βασιλείας, δυνάμεως καὶ κληρονομίας: «Ὁ Θρόνος Σου, ὁ Θεός, εἰς τὸν αἰώνα τοῦ αἰῶνος, ῥάβδος εὐθύτητος ἡ ῥάβδος τῆς Βασιλείας Σου»· «Ἐλυτρώσω ῥάβδον κληρονομίας Σου»· «Ῥάβδον δυνάμεως ἑξαποστελεῖ Σοι Κύριος ἐκ Σιών». Ὀνομάζεται ἐπίσης βακτηρία: «Ἡ ῥάβδος Σου καὶ ἡ βακτηρία Σου, αὗται με παρεκάλεσαν». Ὀνομάζεται καὶ Ξύλον ζωῆς: «Ξύλον ζωῆς ἐστι πᾶσι τοῖς ἀντεχομένοις αὐτοῦ, καὶ τοῖς ἐπερειδομένοις ἐπ᾽ αὐτὸν ὡς ἐπὶ Κύριον ἀσφαλής». Εἶναι «Ξύλον πεφυτευμένον», καθὼς ἀναφέρει κάπου ὁ Δαυΐδ, «παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων»· ποίων ὑδάτων; τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν.
.                  Ὀνομάζεται καὶ ὑποπόδιον: «Ὑψοῦτε Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν, καὶ προσκυνεῖτε τῷ ὑποποδίῳ τῶν ποδῶν Αὐτοῦ, ὅτι Ἅγιός ἐστι». Ὀνομάζεται καὶ τόπος: «Εἰσελευσόμεθα εἰς τὰ σκηνώματα Αὐτοῦ, προσκυνήσωμεν εἰς τὸν τόπον, οὗ ἔστησαν οἱ πόδες Αὐτοῦ»· «οὐ δώσω ὕπνον τοῖς ὀφθαλμοῖς μου καὶ τοῖς βλεφάροις μου νυσταγμὸν καὶ ἀνάπαυσιν τοῖς κροτάφοις μου, ἕως οὗ εὕρω τόπον τῷ Κυρίω, σκήνωμα τῷ Θεῷ Ἰακώβ».
.                   Τοῦτον τὸν Σταυρὸν ὑποδηλοῦσε καὶ συμβολικῶς προεμήνυε ὁ Πατριάρχης Ἰακώβ, τοποθετώντας τὰ χέρια τοῦ ἐναλλὰξ καὶ σταυροειδῶς ἐπάνω εἰς τὰ ἐγγόνια του πρὸς εὐλογίαν. Αὐτὸν τὸν Σταυρὸν πάλιν προτυπῶν ὁ ἴδιος, προσεκύνησεν εἰς τὸ ἄκρον τῆς ράβδου τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἰωσήφ. Προτύπωσις ἐπίσης τοῦ Σταυροῦ ἦτο ἡ ῥάβδος τοῦ ἰδίου Πατριάρχου Ἰακώβ, ὅταν ἐπέρασε τὸν ποταμὸν Ἰορδάνην· διότι λέγει: «Ἐν τῇ ῥάβδῳ μου ταύτῃ διέβην τὸν Ἰορδάνην». Καὶ λίγο πιὸ πρὶν ἐφανερώνετο εἰς τὸν Ἀβραὰμ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, προτυπούμενον ἀνάμεσα εἰς τὰ κέρατα τοῦ κριοῦ, ὅταν προσέφερε τὴν τυπικὴν θυσίαν τοῦ προβάτου, ἡ ὁποία ἦτο μία μυστικὴ προτύπωσις τοῦ Σταυρωθέντος Χριστοῦ.
.                   Σταυροῦ προτύπωσις ἦτο καὶ ὁ Ἰσαάκ, ὁ ὁποῖος ἐφορτώθη τὰ ξύλα τῆς θυσίας, καὶ ἀκολουθοῦσε δρομαίως τὸν πατέρα του, ὁ ὁποῖος βιαζόταν νὰ κάμῃ τὴν θυσίαν. Σταυροῦ δύναμιν εἶχε ἐπίσης, ἡ ράβδος τοῦ Μωϋσέως, ἡ ὁποία μετεβλήθη εἰς μεγάλον ὄφιν καὶ μετεμόρφωσε τὰς ράβδους τῶν Αἰγυπτίων· καὶ ἄλλας ἀπὸ αὐτὰς κατέπινε, ἄλλοτε πάλιν μετέβαλλε τὸ νερὸ τοῦ ποταμοῦ σὲ αἷμα, διὰ νὰ μὴ μποροῦν νὰ πίνουν νερό. Καὶ ἄλλοτε μέν, ἔβγαζε ἀπὸ τὰ νερὰ βατράχους, ἄλλοτε δέ, ἔρριπτε ἀκρίδας, σκνίπας καὶ σκότος βαθύ, καὶ ὄλας τὰς ἄλλας ἐκείνας τιμωρίας τῶν Αἰγυπτίων. Σταυροῦ προτύπωσις ἦτο καὶ ἡ ἴδια αὐτὴ ῥάβδος τοῦ Μωϋσέως, ὅταν ἐσχίζετο ἡ Ἐρυθρὰ θάλασσα εἰς δύο μέρη καὶ ἐδημιουργοῦντο τὰ ὑδάτινα ἐκεῖνα τείχη διὰ νὰ περάςῃ αὐτὸς μαζὶ μὲ τὸν λαόν.
.                   Σταυροῦ προτύπωσις ἐπίσης ἦσαν ὁ «στύλος τοῦ πυρὸς» καὶ ὁ «στύλος τῆς νεφέλης» διὰ τῶν ὁποίων ὡδηγοῦσε ὁ Θεὸς τοὺς περιπλανωμένους Ἰουδαίους, ὅταν ἔφυγαν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον. Σταυροῦ προτύπωσιν ἔκαμε καὶ αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Μωϋσῆς, ἐπάνω εἰς τὸ ὅρος ἔχοντας ὑψωμένα τὰ χέρια, ὅταν ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ ἐπολέμει τοὺς ἀλλοφύλους Ἀμαληκίτας· καὶ ὁ μὲν Μωϋσῆς ἐστηρίζετο ὑπὸ τοῦ Ἀαρὼν καὶ τοῦ Ὤρ, οἱ δὲ Ἰησραηλίται νικοῦσαν. Σταυροῦ προτύπωσις ἦτο καὶ ἡ ῥάβδος ποὺ ἐκτύπησε τὴν πέτραν εἰς τὴν ἔρημον καὶ ἀνέδειξε τὴν ξηρὰ γῆν γεμάτην ἀπὸ τρεχούμενο νερό.
.                   Ἀλλὰ καὶ ἡ ῥάβδος ποὺ ἐβλάστησε τὰ καρύδια τί ἐδήλωνε; Δὲν προεικόνιζε φανερὰ τὸν Σταυρόν; Ἀλλὰ καὶ ὁ Ἠσαΐας ὁ ὁποῖος ἐπριονίσθη μὲ ξύλινο πριόνι, δὲν προετύπωνε τὸν Σταυρόν; Ἀφήνω νὰ λέγω ὅτι καὶ τοῦ Ἀγγὲ ἡ σταύρωσις καὶ τοῦ Σισάρα ἡ ἐν πασσάλῳ καθήλωσις, προετύπουν φανερὰ τὸν Σταυρόν. Ἀλλὰ καὶ ἡ μηλωτὴ τοῦ Προφήτου Ἠλία, μπορῶ νὰ εἰπῶ, προετύπωνε τὴν δύναμιν τοῦ Σταυροῦ, ὅταν ἔσχισε εἰς δύο τὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνου ὁ Προφήτης, καὶ πέρασε ὡς διὰ ξηρᾶς. Τί νὰ εἴπωμε δέ, καὶ διὰ τὸ θαῦμα τοῦ Προφήτου Ἐλισσαίου, ὅταν ἔρριψε τὸ ξύλο τῆς ἀξίνης μέσα εἰς τὸ νερό, καὶ ἀνείλκυσε τὸν σιδερένιο πέλεκυ, ὁ ὁποῖος, ἂν καὶ ἦτο βαρύς, ἔγινε ἐλαφρός;
.                  Πράγματι λοιπὸν ὁ Σταυρὸς εἶναι κάτι πολὺ μεγάλο, καὶ σὲ πολλὰ μέρη τῆς Ἁγίας Γραφῆς μαρτυρεῖται ἢ προτυποῦται, καὶ πολλὰ θαύματα γίνονται καθημερινῶς μὲ τὴν δύναμίν του. Πρέπει νὰ προσκυνοῦμε λοιπὸν τὸν Σταυρόν, διότι δι᾽ αὐτοῦ ἐγνωρίσαμε τὸν Κύριον. Πρέπει νὰ προσκυνῆται ὁ Σταυρός, διότι δι᾽ αὐτοῦ δοξάζομε τὸν Χριστόν. Προσκυνοῦμε τὸν Σταυρόν, διότι δι᾽ αὐτοῦ ἐλάβαμε τὴν εὐλογίαν, καὶ ἐλευθερωθήκαμε ἀπὸ τὴν κατάρα. Προσκυνοῦμε τὸν Σταυρόν, διότι δι᾽ αὐτοῦ ἐξεμέσαμε τὴν πικρὰ γεῦσι τοῦ «ξύλου τῆς παρακοῆς», καὶ ἐγεύθημεν τὴν γλυκύτητα τῆς σωτηρίας.
.                   Εὐλογημένο αὐτὸ τὸ Ξύλον, διὰ τοῦ ὁποίου εὐλογήθηκαν ὅλα τὰ ἔθνη. Εἶναι εὐλογημένο αὐτὸ τὸ Ξύλον, ἐπάνω εἰς τὸ ὁποῖον ὁ Θεὸς Λόγος σωματικῶς ἐσταυρώθη! Ποιό πρᾶγμα θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι πιὸ θαυμαστὸ καὶ παράδοξον; Νὰ βλέπῃς δηλαδὴ ἕνα Θεὸν νὰ σταυρώνεται, καὶ μάλιστα μαζὶ μὲ ληστάς; Εἶναι εὐλογημένο τὸ Ξύλο, διὰ τοῦ ὁποίου ὁ Ληστὴς μπῆκε εἰς τὸν Παράδεισον, καὶ ἡ γεῦσις τοῦ Ξύλου αὐτοῦ, ἀπεμάκρυνε τὴν πικρὰν γεῦσιν (τῆς παρακοῆς καὶ τῆς ἁμαρτίας)· ποιό πράγμα θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι πιὸ θαυμαστὸ ἀπὸ αὐτό; Διότι τὸν Παράδεισον τὸν ὁποῖον ἔκλεισε ὁ Ἀδὰμ μὲ τὴν πτῶσίν του, τοῦτον ἄνοιξε ὁ Ληστὴς μὲ τὴν μετάνοιάν του. Καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ ἐξωρίσθη ἐκεῖνος, ἐκεῖ ἐνεγράφη μόνιμος κάτοικος ἐτοῦτος. Πολὺ καλή, ἐπιτυχημένη καὶ θαυμασία ἐναλλαγή! Ἐξῆλθε ὁ ἕνας κλέπτης καὶ εἰσῆλθε ὁ ἄλλος κλέπτης· ὁ πρῶτος, ἐπειδὴ ἔκαμε παράβασιν· ὁ δεύτερος, ἐπειδὴ μετενόησε. Ὁ ἕνας, ἐπειδὴ ὑπετάγη εἰς τὸν διάβολον· ὁ ἄλλος, ἐπειδὴ ἐσταυρώθη μαζὶ μὲ τὸν Κτίστην..                  Εὐλογημένο εἶναι τὸ Ξύλον, ἀπὸ τὸ ὁποῖον κατεσκευάσθη ἡ νοητὴ κιβωτὸς τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἡ ὁποία ἔχει τὴν δύναμιν νὰ διασώζῃ τὸν κόσμον ἀπὸ τὸν κατακλυσμὸν τῆς ἁμαρτίας. Εἶναι εὐλογημένο τὸ Ξύλον, ἀπὸ τὸ ὁποῖον ἔφαγε ὁ Ληστής, καὶ ἠξιώθη τοῦ Παραδείσου τῆς τρυφῆς. Εὐλογημένο εἶναι τὸ Ξύλον, ἀπὸ τὸ ὁποῖον ἐπειδὴ δὲν ἔφαγε προηγουμένως ὁ Ἀδάμ, ἀντήλλαξε τὴν ζωὴν μὲ τὸν θάνατον, προσκολληθεὶς πρὸς τὸ «ξύλον τῆς γνώσεως» μὲ τὴν αὐθάδη ἐκείνην γεῦσιν. Ἔπειτα, ἀφοῦ ἔφαγε, ἀντελήφθη τὸν πλοῦτον του καὶ εὗρε τὴν ἀποκατάστασίν του. Εἶναι εὐλογημένο τὸ Ξύλον, διὰ τοῦ ὁποίου οἱ βασιλεῖς νικοῦν τοὺς ἐχθρούς, καὶ οἱ στρατηγοὶ προσφέρουν τὰ λάφυρα ποὺ κέρδισαν, καὶ πλήθη στρατιωτῶν συλλαμβάνουν τοὺς βαρβάρους αἰχμαλώτους. Εἶναι εὐλογημένο τὸ Ξύλον, διὰ τοῦ ὁποίου καταστρέφονται τὰ τόξα, καὶ οἱ ἀσπίδες γίνονται παρανάλωμα τῆς φωτιᾶς. Εἶναι εὐλογημένο τὸ Ξύλον, διὰ τοῦ ὁποίου οἱ ὑπερήφανοι ἐχθροὶ λυγίζουν, ὑποκύπτουν καὶ ὑποχωροῦν· τρέπονται εἰς φυγὴν οἱ βάρβαροι καὶ φεύγουν οἱ Σκύθαι πανικόβλητοι «μηδενὸς διώκοντος».
.                   Λοιπόν, ὑψώσατε σήμερα μαζί μου τὴν φωνήν, καὶ ἂς ἀπευθύνωμε μαζὶ μὲ τὴν Ἁγία Γραφή, τὰ λόγια της, πρὸς τὸν Θησαυρὸν τοῦ Σταυροῦ. Καὶ Θησαυρὸν τοῦ Σταυροῦ, ὀνομάζω τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, τὸν Χριστόν, πρὸς τὸν Ὁποῖον πρέπει νὰ ἀπευθύνωμε τὰ λόγιά μας λέγοντες: «Πάντα τὰ ἔθνη, ὅσα ἐποίησας, ἥξουσι καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιόν Σου, Κύριε, καὶ δοξάσουσι τὸ Ὄνομά Σου, ὅτι μέγας εἶ Σὺ καὶ ποιῶν θαυμάσια, Σὺ εἶ Θεὸς μόνος». Εἰς Αὐτὸν ἀνήκει ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· Ἀμήν.

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ-ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΙΤΟΥ[ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΡΗΤΗΣ]!!!

Ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ Ἱεροσολυμίτου
(Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης),
Λόγος Α´ εἰς τὴν Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ
[PG 97, 1017-36]

Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Τίμιος καὶ Ζωοποιὸς Σταυρός»,
ἤτοι 4 ὁμιλίαι Ἁγίων Πατέρων εἰς τὸν Τίμιον Σταυρόν,
ἔκδ. Ι. Μονῆς Σταυρονικήτα,
Ἅγιον Ὄρος 1996, σελ. 19-45

.                   Ἑορτάζομε τὴν πανήγυρι τοῦ Σταυροῦ, καὶ ὅλο τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας καταφωτίζεται. Ἑορτάζομε τὴν πανήγυρι τοῦ Σταυροῦ, καὶ ὅλη ἡ οἰκουμένη φωταγωγεῖται καὶ γεμίζει μὲ ἀκτίνες θεϊκῆς χαρᾶς. Ἑορτάζομε τὴν πανήγυρι τοῦ Σταυροῦ, διὰ τοῦ ὁποίου τὸ σκοτάδι (τῆς ἁμαρτίας) ἐδιώχθη, καὶ ἦλθε τὸ φῶς (τῆς ἀρετῆς). Ἑορτάζομε τὴν πανήγυρι τοῦ Σταυροῦ, καὶ ὑψούμεθα πνευματικῶς μαζὶ μὲ τὸν Σταυρωθέντα Σωτήρα μας, ἀφήνοντας κάτω τὴν γῆ μὲ τὴν ἁμαρτία, διὰ νὰ κερδίσωμε τὰ ἄνω ἀγαθά. Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καὶ ὑψώνει μαζί του τὴν ἀνθρωπότητα, ποὺ λόγῳ τῆς ἁμαρτίας της, ἦταν πεσμένη κάτω. Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καὶ ταπεινώνει τὴν αὐθάδη ἔπαρσι τῶν δαιμόνων. Ὑψοῦται ὁ Σταυρός, καὶ ἡ ἐναντία δύναμις τοῦ Πονηροῦ ὑποχωρεῖ καὶ ταπεινοῦται. Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καὶ συναθροίζεται τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καὶ αἱ πόλεις ἑορτάζουν πανηγυρικῶς· οἱ δὲ λαοὶ προσφέρουν χαρούμενοι τὰς ἀναιμάκτους θυσίας εἰς τὸν Θεόν. Διότι καὶ μόνη ἡ μνήμη τοῦ Σταυροῦ εἶναι ὑπόθεσις μεγάλης χαρᾶς, καὶ ἀποδίωξις τῆς λύπης.
.                   Ἀλλὰ καὶ τὸ νὰ βλέπη κανεὶς τὸν τύπον τοῦ Σταυροῦ, πόσον μεγάλο πράγμα εἶναι! Διότι ἐκεῖνος ποὺ βλέπει τὸν Σταυρόν, γεμίζει ἀνδρείαν καὶ διώχνει τὴν δειλίαν. Τόσο μεγάλο πράγμα εἶναι ὁ Σταυρός! Καὶ αὐτὸς ποὺ τὸν κάνη κτῆμα του, θὰ ἔχη ἀποκτήσει ἕνα θησαυρόν. Ἴσως νὰ νομίζετε ὅτι ὀνομάζω θησαυρὸ τὸν χρυσόν, ἢ τὰ μαργαριτάρια, τοὺς βαρύτιμους ἰνδικοὺς λίθους, διὰ τὰ ὁποῖα χαίρουν οἱ σαρκικοὶ ἄνθρωποι, ἀσχολούμενοι μὲ τὰ μικρὰ καὶ ἀνάξια λόγου πράγματα. Ἐγὼ ὅμως ὀνομάζω θησαυρὸν –καὶ δικαίως- ἐκεῖνο τὸ ὡραιότατο καὶ πολύτιμο πράγμα καὶ ὄνομα ἐπάνω στὸ ὁποῖο καὶ διὰ τοῦ ὁποίου, ἐπετεύχθη ὅλη ἡ ὑπόθεσις τῆς σωτηρίας μας. Διότι ἐὰν δὲν ὑπῆρχε ὁ Σταυρός, ὁ Χριστὸς δὲν θὰ ἐσταυρώνετο. Ἐὰν δὲν ὑπῆρχε ὁ Σταυρός, ὁ Χριστός –ἡ ἀληθινὴ ζωὴ– δὲν θὰ ἐκαρφώνετο ἐπάνω εἰς τὸ Ξύλον αὐτό· καὶ ἐὰν δὲν ἐκαρφώνετο δὲν θὰ ἀνέβλυζον ἀπὸ τὴν Πλευρὰν οἱ βρύσες τῆς ἀφθαρσίας «αἷμα καὶ ὕδωρ», τὰ ὁποῖα ἐστάθησαν καθάρσια ὅλου τοῦ κόσμου. Δὲν θὰ ἐσχίζετο τὸ χειρόγραφο τῆς ἁμαρτίας· δὲν θὰ εἴχαμε τὴν πνευματικὴ ἐλευθερία μας· οὔτε θὰ ἀπελαμβάναμε τὸ «ξύλον τῆς ζωῆς»· ὁ Παράδεισος δὲν θὰ ἀνοιγόταν· ἡ «στρεφομένη φλογίνη ρομφαία» δὲν θὰ ἄφηνε ἐλεύθερη τὴν εἴσοδο πρὸς τὴν Ἐδέμ· οὔτε ὁ Ληστὴς θὰ εἰσήρχετο εἰς τὸν Παράδεισον.
.                  Διατὶ τὰ λέγω αὐτά; Ἐὰν δὲν ἦτο ὁ Σταυρός, δὲν θὰ ἤρχετο ὁ Χριστὸς ἐπὶ τῆς γῆς· καὶ ἐὰν ὁ Χριστὸς δὲν ἤρχετο, δὲν θὰ ὑπῆρχε ἡ Παρθένος. Καὶ ἐὰν δὲν ὑπῆρχε ἡ Παρθένος, οὔτε Γέννησις Χριστοῦ δευτέρα θὰ ὑφίστατο. Δὲν θὰ συνανεστρέφετο ὁ Θεὸς ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους· δὲν θὰ ὑπῆρχε τόκος, οὔτε φάτνη, οὔτε σπάργανα, οὔτε ὀκταήμερος περιτομή, οὔτε ὑποταγὴ εἰς τοὺς γονεῖς Του, οὔτε αὔξησις ἡλικίας, οὔτε αὔξησις σώματος, οὔτε φανέρωσις Αὐτοῦ, οὔτε βάπτισμα, οὔτε θαύματα, οὔτε ὁ προδότης Ἰούδας, οὔτε ἡ δίκη τοῦ Πιλάτου, οὔτε τὸ θράσος τῶν Ἰουδαίων ποὺ ζητοῦσαν ἐπιμόνως νὰ σταυρώσουν τὸν Ἀθῶον.
.                   Καὶ ἐὰν δὲν ὑπῆρχε Σταυρός, δὲν θὰ συνετρίβετο ὁ θάνατος, δὲν θὰ ἐγυμνοῦτο ὁ ἅδης, δὲν θὰ ἐνεκρώνετο τὸ πονηρὸ φίδι, ὁ διάβολος. Δι᾽ αὐτὸ εἶναι πολὺ μεγάλο καὶ τίμιο πρᾶγμα ὁ Σταυρός. Μεγάλο, διότι πάρα πολλὰ ἀγαθὰ καὶ εὐεργεσίαι ἔγιναν δι᾽ αὐτοῦ. Τόσο πολλά, καθ᾽ ὅσον καὶ τὰ θαύματα καὶ τὰ Πάθη τοῦ Χριστοῦ ὑπερνικοῦν κάθε δύναμι λόγου καὶ ἐκφράσεως. Εἶναι τίμιον ἐπίσης, διότι ὁ Σταυρὸς σημαίνει: Θεῖον Πάθος καὶ τρόπαιον. Πάθος, λόγῳ τοῦ ὅτι ὁ ἀπαθὴς Χριστός, ἑκουσίως ὑπέστη σταυρικὸν θάνατον· τρόπαιον δέ, διότι ὁ διάβολος ἐτραυματίσθη διὰ τοῦ Σταυροῦ, καὶ μαζί του ἐνικήθη καὶ ὁ θάνατος. Συνετρίβησαν ἐπίσης αἱ πύλαι τοῦ ἅδου, καὶ τέλος, ὁ Σταυρὸς ἔγινε δι᾽ ὅλον τὸν κόσμον κοινὴ σωτηρία.
.                   Ὁ Σταυρὸς εἶναι ἐλπὶς τῶν Χριστιανῶν, σωτὴρ τῶν ἀπεγνωσμένων, λιμάνι γι᾽ αὐτοὺς ποὺ εὑρίσκονται σὲ δύσκολες βιωτικὲς περιστάσεις, ἰατρὸς γιὰ τοὺς ἀσθενεῖς· ἀπομακρύνει τὰ πάθη, δίδει τὴν ὑγεία, δίδει τὴν ζωὴ στοὺς πνευματικὰ νεκρούς, καθοδηγεῖ πρὸς τὴν εὐσέβεια, ἀποστομώνει τὴν βλασφημία. Ὁ Σταυρὸς εἶναι ὅπλο κατὰ τῶν ἐχθρῶν, πνευματικὴ ράβδος διὰ τοὺς βασιλεῖς· τὸ κάλλος τοῦ βασιλικοῦ στέμματος· τύπος ποὺ ἔχει ἕνα βαθύτερο πνευματικὸ νόημα, ράβδος δυνάμεως, εἶναι τὸ στήριγμα τῆς Πίστεως, πνευματικὴ βακτηρία γιὰ τὰ γηρατειά, ὁδηγὸς τῶν τυφλῶν, φῶς διὰ τοὺς ἐσκοτισμένους, παιδαγωγὸς τῶν ἀφρόνων, διδάσκαλος τῶν νηπίων, συντριβὴ τῆς ἁμαρτίας, φανέρωσις μετανοίας· ἀποτελεῖ ἐγγύησιν ἀρετῆς καὶ δικαιοσύνης.
.             Ὁ Σταυρὸς εἶναι σκάλα ποὺ ἀνεβάζει εἰς τοὺς Οὐρανούς· ὁδός, ποὺ ὁδηγεῖ πρὸς τὴν ἀρετήν· εἶναι πρόξενος ζωῆς πνευματικῆς· κατάργησις τοῦ θανάτου, ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὴν φθορά. Ἔχει τὴν δύναμιν νὰ σβήση τὴν φλόγα τῶν παθῶν καὶ τοῦ αἰωνίου πνευματικοῦ θανάτου· δίδει εἰς τὴν ψυχὴν τὴν παρρησία πρὸς τὸν Θεόν· εἶναι τὸ κλειδὶ διὰ τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.
.                   Ὁ Σταυρὸς εἶναι φύλαξ κατὰ τὴν νύκτα, πύργος κατὰ τὴν ἡμέρα, χειραγωγὸς μέσα εἰς τὸ σκοτάδι, χαλινάρι σὲ περιπτώσεις ὑπερβολικῆς χαρᾶς, ψυχαγωγὸς σὲ περιστάσεις θλίψεων, συντελεῖ εἰς συμφιλίωσιν· εἶναι παρακλητικός, φιλικός, ὑπερασπιστής· μᾶς προφυλάττει καὶ μᾶς βοηθεῖ.
.               Ὁ Σταυρὸς εἶναι βοηθὸς εἰς τοὺς πειρασμούς μας, σωτὴρ εἰς τοὺς κινδύνους, παρήγορος εἰς τὰς θλίψεις, βοηθὸς εἰς τὰς ἀνάγκας, κυβερνήτης εἰς τὴν θάλασσαν, ἀνακούφισις εἰς τὰς συμφοράς. Ὁ Σταυρὸς φυλάσσει αὐτοὺς ποὺ ἀναπαύονται τὴν νύκτα, ἀγρυπνεῖ μὲ τοὺς ἀγρυπνοῦντας, βοηθᾷ τοὺς κουρασμένους.
.                     Ὁ Σταυρὸς εἶναι ἐνδυνάμωσις τῶν ἐξηντλημένων καὶ ἀδυνάτων, ἀνάπαυσις τῶν κοπιώντων, τροφὴ τῶν πεινασμένων, ἰσχὺς τῶν νηστευόντων, ἐκπαιδευτὴς τῶν ἀγωνιστῶν, σκέπη τῶν γυμνῶν, σύντροφος εἰς τὰς ὁδοιπορίας τῶν ξενιτευόντων.
.                 Ὁ Σταυρὸς εἶναι σωφρονιστὴς τῶν πλουσίων, προνοητῆς διὰ τοὺς πτωχούς, προστάτης τῶν χηρῶν, ἀντιλήπτωρ τῶν ὀρφανῶν. Ὁ Σταυρὸς εἶναι τιμὴ διὰ τοὺς ἄρχοντας, δύναμις διὰ τοὺς βασιλεῖς, νίκη διὰ τοὺς στρατηγούς, δόξα διὰ τοὺς Ἱερεῖς· εἶναι ἐπίσης σύντροφος τῶν Παρθένων, σφραγίς, ἐπικύρωσις καὶ ἀσφάλεια τῆς ἁγνότητος, σύνδεσμος τῆς συζυγίας. Ὁ Σταυρὸς εἶναι φύλαξ τῶν πόλεων, ἀσφάλεια τῶν σπιτιῶν, σύνδεσμος τῆς φιλίας, ὀχύρωμα κατὰ τῶν ἐχθρῶν, ἀντίπαλος τῶν πολεμίων, διώκτης τῶν παθῶν, σκόνταμα καὶ ἐμπόδιον τῶν βαρβάρων, βραβευτὴς τῆς εἰρήνης, συμφιλίωσις τοῦ κόσμου, κατάργησις τῶν ὁρίων, παροχὴ καὶ ἐξασφάλισις τῆς ἀγάπης, ὕψος τοῦ οὐρανοῦ, βάθος τῆς γῆς, σύνθεσις ὅλης της κτίσεως, τοῦ μήκους αὐτῆς ποὺ βλέπουμε, καὶ τοῦ πλάτους τῆς οἰκουμένης· καὶ διὰ νὰ εἰπῶ μὲ λίγα λόγια: ὁ Σταυρὸς εἶναι τὸ κεφάλαιον τῶν Ἀχράντων Παθῶν τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡ κορυφὴ τῶν θαυμάτων ποὺ ἔγιναν δι᾽ ἡμᾶς.
.                   Ὀνομάζεται ἐπίσης δόξα Χριστοῦ καὶ ὕψος Χριστοῦ· ὁμοίως νοεῖται ὡς ποτήριον ἐπιθυμητόν, καὶ συμπέρασμα τῶν Παθῶν τοῦ Χριστοῦ, τὰ ὁποῖα ὁ Κύριος ὑπέμεινε διὰ τὴν σωτηρίαν μας. Ὅτι δὲ ὁ Σταυρὸς εἶναι δόξα Χριστοῦ, ἄκουσε τὸν ἴδιο νὰ τὸ λέγη· «Νῦν ἐδοξάσθη ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, καὶ ὁ Θεὸς ἐδοξάσθη ἐν Αὐτῷ»· καὶ πάλιν· «Δόξασόν με Σύ, Πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι παρὰ Σοὶ» καὶ πάλιν· «Πάτερ, δόξασόν Σου τὸ ὄνομα. Ἦλθεν οὖν φωνὴ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ· καὶ ἐδόξασα καὶ πάλιν δοξάσω». Δόξαν δὲ ἐδῶ λέγει τὰς μεταβολὰς καὶ τὴν συμπάθειαν τῶν στοιχείων τῆς φύσεως, ποὺ συνέβησαν τότε κατὰ τὴν Σταύρωσιν τοῦ Κυρίου· διότι ἔπρεπε καὶ αὐτὰ τὰ κτίσματα νὰ συμμετάσχουν εἰς τὸ Πάθος τοῦ Κτίστου.
.                   Ὅτι δέ, ὁ Σταυρὸς εἶναι καὶ ὕψος Χριστοῦ, ἄκουσε τί λέγει ὁ ἴδιος· «Κἀγὼ ἐὰν ὑψωθῶ ἐκ τῆς γῆς, πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτὸν», τὸ ἴδιο λέγει καὶ ἀλλοῦ· «Καὶ καθὼς Μωϋσῆς ὕψωσε τὸν ὄφιν ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τὸν Υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου». Διατί; «Ἵνα πᾶς», λέγει, «ὁ πιστεύων εἰς Αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ᾽ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον». Βλέπεις ὅτι ὁ Σταυρὸς εἶναι δόξα καὶ ὕψος τοῦ Χριστοῦ;
.                   Θέλεις δέ, νὰ μάθῃς ὅτι ὅπου ὕψος, ἐκεῖ ἀκολουθεῖ καὶ δόξα; Ἄκουε τὸν Δαυΐδ ποὺ λέγει· «Ὑψώθητι ἐπὶ τοὺς οὐρανούς, ὁ Θεός, καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἡ δόξα Σου»· Ὁμοίως καὶ τὸν Ἠσαΐα νὰ λέγη ὡς ἐκ προσώπου τοῦ Χριστοῦ· «Νῦν ἀναστήσομαι, λέγει Κύριος, νῦν δοξασθήσομαι, νῦν ὑψωθήσομαι». Ἐπειδὴ λοιπόν, ὁ Σταυρὸς εἶναι ὕψος τοῦ Χριστοῦ, ὑψοῦται δὲ σήμερα ὁ Σταυρός, ἀκόλουθον εἶναι νὰ δοξάζεται ὁ Χριστός.
.                  Ὑψοῦται λοιπὸν ὁ Σταυρὸς σήμερα, διὰ νὰ δοξασθῆ ὁ Χριστός. Δὲν ὑψοῦται ὁ Χριστός, διὰ νὰ δοξασθῆ ὁ Σταυρός· ἀλλὰ ὑψοῦται ὁ Σταυρός, διὰ νὰ δοξασθῆ ὁ Χριστός. Δοξάζεται δὲ ὁ Χριστός, διὰ νὰ ὑψώση καὶ μᾶς μαζὶ μὲ τὸν ἑαυτόν Του. Ὑψώνεται λοιπὸν ὁ Σταυρός, καὶ μαζί του ὑψώνει καὶ τὸ φρόνημα τῶν εὐσεβῶν Χριστιανῶν. Δοξάζεται ὁ Χριστός, καὶ δοξάζει μαζί Του καὶ αὐτοὺς ποὺ Τὸν δοξάζουν. Ὑψοῦται ὁ Σταυρός, καὶ συντρίβει τὴν ὑπερηφάνεια τῶν δαιμόνων. Δοξάζεται ὁ Χριστός, καὶ ἐντροπιάζει τὸν ἀρχέκακον διάβολον.
.                   Ὑψοῦται ὁ Σταυρός, καὶ ἀνορθώνει ἐκείνους ποὺ καταπίπτουν. Δοξάζεται ὁ Χριστός, καὶ διαλύει τὴν ἐντροπὴν ἐκείνων ποὺ ἔπεσαν εἰς τὴν ἁμαρτίαν. Ὑψοῦται ὁ Σταυρός, καὶ γκρεμίζονται τὰ εἴδωλα. Δοξάζεται ὁ Χριστός, καὶ τραυματίζεται ὁ διάβολος. Ὑψοῦται ὁ Σταυρός, ὄχι μόνον διότι ὑψώθη ὁ Χριστὸς ἐπάνω εἰς αὐτόν, ἀλλὰ διατὶ μὲ τὴν φανέρωσίν του, ἤλεγξε τὴν μωρία καὶ τὴν ὑπερηφάνειαν τῶν Ἰουδαίων. Ἀπὸ ποῦ ἐφανερώθη; Ἀπὸ τὰ ἔγκατα τῆς γής. Πότε ἐφανερώθη; Εἰς τὴν ἐποχὴν τῶν Βασιλέων ποὺ ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστόν· ὄχι ὅπως μερικοὶ ἔπλασαν τάχα μὲ τὴν φαντασία τους, ἐξαπατώντας τους πολλοὺς μὲ πιθανολογίας, ἀλλὰ μὲ μίαν θείαν καὶ ἁπλὴν δύναμιν, μὲ μίαν ὄντως ἐπινόησιν σταθερᾶς πίστεως· διότι ἐπρόκειτο διὰ Θεϊκὸν Κειμήλιον.
.                   Μετὰ δηλαδὴ τὸν σταυρικὸν θάνατον, ὁ Κύριος τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου ἀνέστη τριήμερος· οἱ Ἰουδαῖοι λοιπὸν γεμάτοι φθόνον, καὶ φοβούμενοι μήπως κάτι τί ἀπὸ τὸ σεπτὸν καὶ μακάριον Πάθος διασωθῇ, καὶ γίνῃ διὰ μὲν τοὺς Ἰουδαίους ἔλεγχος καὶ τιμωρία, διὰ δὲ τοὺς πιστεύοντας εἰς τὸν Χριστὸν φυλακτήριον, ἔθαψαν μέσα εἰς τὴν γῆν τὸν θησαυρόν· ἐννοῶ τὸν σταυρὸν καὶ ὅλα τὰ σχετικὰ μὲ αὐτόν: τοὺς Ἥλους, λέγω, τὴν Λόγχην, καὶ τὸν τίτλον τὸν ὁποῖον ὁ Πιλάτος ἔγραψε καὶ ἐτοποθέτησε εἰς τὸν Σταυρόν. Ἔπειτα ὅταν ὁ Θεὸς ἀνέθεσε τὴν βασιλείαν καὶ ὅλην τὴν Ρωμαϊκὴν διοίκησιν εἰς τοὺς Χριστιανούς, εὐδόκησε τότε νὰ μᾶς εὐεργετήσῃ μέσῳ μιᾶς Βασιλίδος εὐσεβοῦς γυναικός, ποὺ εἶχε πράγματι βασιλικὸν φρόνημα, ὅταν ὁ υἱός της ἦτο Βασιλεὺς τῶν Χριστιανῶν.
.                   Ἡ Βασιλομήτωρ αὐτὴ μὲ θείαν σοφίαν, ἄλλοτε μὲ βασιλικὴ σοβαρότητα, ἄλλοτε μὲ κολακεῖες, εἰς ὅλα ὅμως μὲ βασιλικὴ συμπεριφορά, κατώρθωσε νὰ κάμψῃ τὴν σκληρὰν καρδίαν τῶν Ἰουδαίων. Ἔτσι μὲ αὐτὴν τὴν ἀναζήτησιν καὶ σχεδὸν χωρὶς κόπο, ἐφανερώθη ὁ κοινὸς αὐτὸς θησαυρός, ποὺ γρήγορα ὁ Θεὸς ὡς δῶρον ἔδωσε πρὸς τὴν Ἁγίαν αὐτὴν γυναίκα. Αὐτόν, λέγω, τὸν Τίμιον τοῦ Κυρίου Σταυρόν, ὁ ὁποῖος σήμερα ὑψοῦται εἰς ὅλον τὸν κόσμον, μαζὶ μὲ ὅλα ἐκεῖνα ποὺ συνετέλεσαν εἰς τὴν οἰκονομίαν τοῦ μακαρίου καὶ σωτηρίου διὰ τὸν κόσμον θείου Πάθους.
.                   Αὐτὸ λοιπὸν ἑορτάζομε σήμερα· διὰ τοῦτο πανηγυρίζομεν· γιὰ τὸ ὅτι ἐφανερώθη σήμερα τὸ ἅγιον ἐκεῖνο Ξύλον ποὺ ἀπὸ παλαιὰ ἐκρύπτετο· γιὰ τὸ ὅτι ὁ κρυμμένος θησαυρός, ἔλαμψεν ὡσὰν ἄλλος χρυσὸς μέσα ἀπὸ τὰ σπλάγχνα τῆς γῆς· γιὰ τὸ ὅτι ἀπεκαλύφθη τὸ μέχρι τώρα θαμμένο ἐπίσημο λάβαρον τῆς Χριστιανωσύνης· γιὰ τὸ ὅτι ἡ ἀλαζονεία καὶ ἡ ἔπαρσις τῶν δαιμόνων ἠρέμησε, μὲ τὴν φανέρωσιν τοῦ Σταυροῦ· γιὰ τὸ ὅτι αὐτὸ ποὺ ἀπὸ τὴν φύσι του εἶναι ξίφος κατὰ τῶν ἐχθρῶν, ἐφανερώθη μέσα ἀπὸ τὴν γῆν· γιὰ τὸ ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἔλαβε πάλι τὸν στολισμόν της· γιὰ τὸ ὅτι τὴν «δραχμὴν» ποὺ ἔχασε, τὴν εὑρῆκαν οἱ Βασιλεῖς.
.                   Αὐτὸς εἶναι ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου, τὸ Δεσποτικὸν «σημεῖον», τὸ σωτήριον ὅπλον, ἡ βασιλικὴ δύναμις, τὸ τρόπαιον τῆς νίκης, τὸ σημεῖον διαχωρισμοῦ ἀλλὰ καὶ τῆς ἑνώσεως τῶν Οὐρανίων καὶ τῶν ἐπιγείων, ἡ νομοθεσία τῶν πιστῶν, ἡ κορυφὴ καὶ ὁ ἐπίλογος τῶν Ἀποστόλων, τὸ τηλεσκόπιο τῶν Προφητῶν, τὸ στεφάνι τῶν Μαρτύρων, ὁ ἀρραβὼν τῶν προσκυνούντων τὸν Χριστόν. Διότι ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, ὁ Χριστὸς προσκυνεῖται· ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἐγνωρίσθη καὶ ἐπιστεύθη· ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, ἡ Ἰουδαϊκὴ θρησκεία κατηργήθη, ἡ εἰδωλολατρία ἔσβησε, ἡ Χριστιανικὴ Πίστις καὶ ζωὴ ἀνέτειλε καὶ ἐπεκράτησε· ὁ ἀέρας ἡγιάσθη, ἠλευθερώθημεν ἀπὸ τὰς εἰδωλολατρικὰς θυσίας, ἐγεύθημεν τὴν ἀναίμακτον λατρείαν. Ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, ἔχομε ἁπαλλαγὴν ἀπὸ τὰς δαιμονικὰς ἀναθυμιάσεις· ἀντιθέτως, μποροῦμε νὰ μετέχωμε πλέον τῆς Πνευματικῆς εὐωδίας τοῦ «κενωθέντος Μύρου». Ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, αἱ γεννήσεις καὶ καταγωγαὶ τῶν ψευδοθεῶν τῆς Μυθολογίας ἐξηφανίσθησαν. Ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, ἐγνωρίσαμε τὸ μυστήριο τῆς θείας Πίστεώς μας· ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, ἐμάθαμε ὅτι, ἡ ὑπεράρχιος ἀρχή, δηλαδὴ ὁ Θεὸς Λόγος, προῆλθε ἐκ τῆς προανάρχου ἀρχῆς, δηλαδὴ τὸν Θεὸ Πατέρα, ἀχρόνως καὶ θεοπρεπῶς.
.                   Ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, ἔχομε διδαχθῆ τὴν πίστιν εἰς Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, καὶ ἁπαλλαχθήκαμε ἀπὸ τὴν καταστρεπτικὴ φθορὰ τῆς εἰδωλολατρικῆς ματαιολογίας καὶ φλυαρίας. Ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, ἀπερρίψαμε τὶς σκιὲς τῶν τυπικῶν συμβόλων, καὶ κατεφωτίσθημεν μὲ τὸ φῶς τῆς ἀληθείας διὰ τῆς θείας Χάριτος. Ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, ὁ θάνατος ἔχει καταφρονηθῆ, οἱ δαίμονες ἔχουν σαστίσει, τὰ εἴδωλα συνετρίβησαν, αἱ θυσίαι τῶν ζώων ἔχουν ἐκλείψει, τὰ εἰδωλεῖα ἔχουν καταστραφῆ. Παντοῦ ὑπάρχουν Ἐκκλησίαι, ἱερὰ θυσιαστήρια, ψαλμωδίες, ἀγρυπνίες, θεολογικὲς διδασκαλίες, Βαπτίσματα, συμφιλιώσεις τῶν πιστῶν, θεία μελέτη καὶ γνῶσις τῶν Ἁγίων Γραφῶν, περιφρόνησις τῶν γηΐνων, κτῆσις τῶν Οὐρανίων, ἕνωσις μὲ τὸν Θεόν. Καὶ διατὶ νὰ λέγω πολλά; Ἀπὸ τότε ποὺ ἔχομε τὸν Σταυρόν, οἱ ἄνθρωποι συμπολιτεύονται μὲ τοὺς Ἀγγέλους, καὶ αὐτὸς ὁ Οὐρανὸς εἶναι πλέον προσιτὸς διὰ τοὺς ἐπιγείους· ὁ δὲ Θεός, διὰ τῆς θείας Χάριτος καὶ ἐνεργείας Του, γίνεται πλέον μεθεκτὸς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους.

ΑΓΙΟΙ ΙΩΑΚΕΙΜ ΚΑΙ ΑΝΝΑ ΟΙ ΘΕΟΠΑΤΟΡΕΣ!!!

Την 9ην του μηνός Σεπτεμβρίου, Ἅγιοι Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα οἱ Θεοπάτορες.

Ἡ σύναξη τῶν δικαίων γονέων τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, σύμφωνα μὲ τὴν ἀρχαία ἐκκλησιαστικὴ παράδοση ὁρίστηκε τὴν ἑπομένη τοῦ γεννεσίου τῆς Θεοτόκου, γιὰ τὸν λόγο ὅτι αὐτοὶ ἔγιναν πρόξενοι τῆς παγκόσμιας σωτηρίας μὲ τὴν γέννηση τῆς ἁγίας θυγατέρας της. «Τελεῖται δὲ ἡ σύναξις αὐτῶν ἐν τῷ ἐξαέρῳ οἴκῳ τῆς Θεοτόκου, πλησίον τῆς μεγάλης ἐκκλησίας ἐν τοὶς Χαλκοπρατείοις».

Νὰ ἀναφέρουμε λοιπόν, ὅτι ὁ Ἰωακεὶμ ἦταν γιὸς τοῦ Ἐλιακεὶμ ἀπὸ τὴν φυλὴ τοῦ Ἰούδα καὶ ἀπόγονός του Δαβίδ. Ἔκπτωτος τοῦ θρόνου, ἰδιώτευε στὴν Ἰουδαία καὶ τὸ περισσότερο χρονικὸ διάστημα στὴν Ἱερουσαλήμ, ὅπου εἶχε μέγαρο μὲ βασιλικὸ κῆπο. Παντρεύτηκε τὴν Ἄννα, θυγατέρα τοῦ Ματθᾶν, ἱερέως, ἀπὸ τὴν φυλὴ τοῦ Λευΐκαι τῆς Μαρίας, γυναικὸς αὐτοῦ, ἀπὸ τὴν φυλὴ τοῦ Ἰούδα. Ἐπειδὴ οἱ φυλές, Βασιλικὴ καὶ Ἱερατική, συγγένευαν μεταξύ τους, διότι ἡ Βασιλεία ἐθεωρεῖτο ἴση μὲ τὴν Ἱεροσύνη, δὲν ἔδιναν οὔτε ἔπαιρναν θυγατέρες ἀπὸ τῆς φυλὲς ποὺ θεωροῦνταν κοινές.
Ἔτσι λοιπόν, ἀφοῦ θεάρεστα πέρασε τὴ ζωὴ του τὸ ἅγιο αὐτὸ ζευγάρι, ὅπως πληροφοροῦν τὰ βιογραφικὰ σημειώματα τῶν ἑορτῶν τῆς 25^ης Ἰουλίου, 8^ης Σεπτεμβρίου καὶ 9^ης Δεκεμβρίου, ὁ μὲν Ἰωακεὶμ πέθανε ὀκτὼ χρόνια ἀπὸ τὰ Εἰσόδια τῆς κόρης του Θεοτόκου σὲ ἡλικία 92 ἐτῶν, ἡ δὲ Ἄννα 11 μῆνες μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Ἰωακείμ, σὲ ἡλικία 83 ἐτῶν.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ἡ δυὰς ἡ ἁγία καὶ θεοτίμητος, Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα ὡς τοῦ Θεοῦ ἀγχιστεῖς, ἀνυμνείσθωσαν φαιδρῶς ᾀσμάτων κάλλεσιν· οὗτοι γὰρ ἔτεκον ἡμῖν, τὴν τεκοῦσαν ὑπὲρ νοῦν, τὸν ἄσαρκον βροτωθέντα, εἰς σωτηρίαν τοῦ κόσμου, μεθ’ ἧς πρεσβεύουσι σωθῆναι ἡμᾶς.

Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χοσρὸς Ἀγγελικός.
Τὸ ζεῦγος τὸ σεπτόν, Ἰωακείμ τε καὶ Ἄννα, χορεύουσι φαιδρῶς, παρ’ ἐλπίδα τεκόντες, τὸ ὄρος τὸ ἅγιον, τὴν νεφέλην τὴν ἔμψυχον, τὴν περίοπτον, τοῦ Βασιλέως καθέδραν· ὧν τῆς χάριτος, πνευματικῶς κοινωνοῦντες, Χριστὸν μεγαλύνωμεν.

Ἕτερον Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.

Εὐφραίνεται νῦν, ἡ Ἄννα τῆς στειρώσεως, λυθεῖσα δεσμῶν, καὶ τρέφει τὴν πανάχραντον, συγκαλοῦσα ἅπαντας ἀνυμνῆσαι τὸν δωρησάμενον, ἐκ νηδύος αὐτῆς τοὶς βροτοίς, τὴν μόνην Μητέρα καὶ ἀπείρανδρον.

Μεγαλυνάριον.
Τέρπεται ἡ Ἄννα θεοπρεπῶς, κρατοῦσα ὡς βρέφος, τὴν τεκοῦσαν τὸν Ποιητήν· σὺν αὐτῇ δὲ χαίρει, Ἰωακεὶμ ὁ θεῖος· ὧν τῇ χαρᾷ ὡς δῶρον, τὸν ὕμνον ᾄσωμεν.